Beskid Śląski. Beskid Żywiecki. Beskid Mały.

Zwolennikom włóczęgi z plecakiem polecamy zarówno bezpieczne szlaki, jak i dzikie zakątki Beskidu Śląskiego, Żywieckiego i Małego. Poczuj się prawdziwie wolnym na łonie beskidzkiej przyrody, w urokliwych górach nie obleganych przez tłumy turystów. Bogactwo tutejszej fauny pozytywnie Cię zaskoczy. W drogę! Beskid Śląski Beskid Śląski jest najbardziej na zachód wysuniętym pasmem polskich Beskidów. Od zachodu ograniczony jest doliną Olzy, leżącą na tym odcinku już po stronie czeskiej. Od wschodu natomiast opada stromo do szerokiego obniżenia Kotliny Żywieckiej. Od sąsiednich grup górskich oddzielają go głębokie obniżenia: na południu Przełęcz Zwardońska i dolina Soły odcinają go od Beskidu Żywieckiego, na wschodzie szeroka Brama Wilkowicka i dolina Białej - od Beskidu Małego. Ku północy Beskid Śląski opada stromym, wysokim progiem ku łagodnie pofalowanej wyżynie Pogórza Śląskiego. W ten sposób ograniczona grupa górska tworzy dość zwarty masyw, w głąb którego wdzierają się trzy duże doliny, dzieląc go na odrębne pasma. Najbardziej na zachód, wzdłuż granicy polsko-czeskiej, ciągnie się Pasmo Stożka i Czantorii, wybitny grzbiet, przebiegający południkowo, ograniczony od wschodu głęboką doliną Wisły. Najwyższym szczytem jest Wielka Czantoria (995 m n.p.m.), wyraźnie zaznaczona w terenie, ku północy opadająca ponad 600-metrowym progiem. Na południe od niej grzbiet ciągnie się przez szerokie obniżenie przełęczy Beskidek (684 m n.p.m.), dalej wznosząc się stopniowo przez Soszów Wielki (885 m n.p.m.), Cieślar (920 m n.p.m.), aż po Wielki Stożek (978 m n.p.m.). Następnie wykręca szerokim łukiem ku wschodowi i na szczycie Kiczor (989 m n.p.m.) rozdziela się. Na południe stromo opada ku przełomowemu odcinkowi doliny Olzy, a ku wschodowi łagodnie obniża się na szerokie siodło przełęczy Kubalonka (761 m n.p.m.), która łączy Pasmo Czantorii i Stożka z Pasmem Wiślańskim. W stronę doliny Wisły pasmo nie wysyła wybitniejszych grzbietów, natomiast ciekawe są grzbiety odchodzące na zachód, już po stronie czeskiej. Warto jeszcze wspomnieć o leżących na północ od Wielkiej Czantorii niewielkich kulminacjach Tułu (621 m n.p.m.) i Jasieniowej (520 m n.p.m.), o zupełnie odmiennej budowie geologicznej - wśród piaskowców występują tu bowiem, niespotykane nigdzie indziej w takich ilościach, wapienie, nazywane wapieniami cieszyńskimi. Beskid Żywiecki Beskid Żywiecki jest najwyższą grupą górską polskich Beskidów, a jednocześnie trzecim co do wysokości masywem w całych Karpatach Zachodnich. Tutaj wznoszą się szczyty Babiej Góry i Pilska, które jako jedyne w Beskidach Zachodnich wyrastają ponad górną granicę lasu. Jest to pasmo bardzo zróżnicowane i rozległe, a odległość pomiędzy skrajnymi punktami jego obszaru przekracza 60 km. To jeden z najładniejszych regionów górskich w Polsce i jednocześnie idealny teren do odbywania wędrówek. Beskid Żywiecki rozciąga się pomiędzy Przełęczą Zwardońską (675 m n.p.m.) a doliną Skawy i jej dopływu Bystrzanki w okolicach Jordanowa. Niektórzy geografowie do tej grupy górskiej zaliczają także niskie grzbiety ciągnące się pomiędzy doliną Bystrzanki a Przełęczą Sieniawską (719 m n.p.m.). Jednak tereny te całkowicie odbiegają charakterem krajobrazu i wysokością od pasm położonych bardziej na zachodzie, nazywane są często Bramą Sieniawską lub Pogórzem Orawsko-Jordanowskim (rzeczywiście, ich krajobraz przypomina raczej pogórza niż Beskidy), dlatego nie opisujemy go w naszym przewodniku. Głębokie przełęcze dzielą Beskid Żywiecki na kilka mniejszych grup. Są to, kierując się od zachodu: Pasmo Wielkiej Raczy i Rycerzowej (nazywane popularnie Workiem Raczańskim), Grupa Pilska i Lipowskiej, Pasmo Jałowieckie, niewielki powierzchniowo, ale wybitny masyw Babiej Góry i najbardziej na wschód wysunięte Pasmo Polic (niekiedy te trzy ostatnie grupy nazywane są wspólną nazwą Pasma Babiogórskiego). Beskid Mały Beskid Mały, mimo iż położony blisko dużych aglomeracji miejskich, jest - z wyjątkiem grupy Magurki Wilkowickiej, wznoszącej się bezpośrednio nad Bielskiem-Białą - stosunkowo rzadko uczęszczany, chociaż to góry bardzo ciekawe. Beskid Mały stanowi dość zwartą, niewielką obszarowo grupę górską. Od zachodu, przez szerokie obniżenie Bramy Wilkowickiej i dolinę rzeki Białej, graniczy z Beskidem Śląskim. Na południu znajduje się Beskid Żywiecki, a na wschodzie, za głęboką doliną Skawy, Beskid Makowski. Na północ Beskid Mały opada ku łagodnie pofalowanemu terenowi Pogórza Śląskiego. W zachodniej części to przejście jest dość gwałtowne, na wschodzie zaś łagodniejsze. Są to dość niskie góry, nieprzekraczające 1000 m n.p.m. Zaliczamy do nich dwa pasma - przecięte doliną Soły Pasmo Magurki Wilkowickiej i Czupla oraz Pasmo Łamanej Skały. W turystyczne granice Beskidu Małego włączyć można także dwa niewielkie pasemka - Pasmo Pewelskie i Pasmo Żurawnicy, ze względów geologicznych zaliczane częściej do Beskidu Makowskiego. Zupełnie nowy sposób przedstawienia i zwiedzania gór, w którym opisowi proponowanych wędrówek towarzyszą kolorowe mapki i profile terenu - pierwszy rzut oka na nie wystarczy, by przekonać się, czy mamy do czynienia z propozycją spaceru, czy prawdziwej górskiej wyprawy. W orientacji w terenie pomagają znaki graficzne przy opisie trasy i profilu - szczytów, schronisk, węzłów szlaków turystycznych, a zdobywającym górskie odznaki turystyczne przyda się punktacja GOT. Piękne, barwne fotografie sprawiają, że przewodnik staje się jednocześnie swoistym albumem. Nie zabrakło też planów większych miast rejonu oraz informacji krajoznawczych i praktycznych o terenach, które przemierzamy. Kolorowej, atrakcyjnej szacie graficznej towarzyszy tekst napisany przez profesjonalistów - przewodników górskich, którzy nie raz przedeptali polecane szlaki. Liczy się również wygoda użytkowania książki na spirali - nie trzeba martwić się o połamanie grzbietu czy niemożność całkowitego otwarcia przewodnika.