Bezpieczeństwo konsumenta na rynku żywności

Żywność stanowi podstawę funkcjonowania biologicznego człowieka, stąd jej bezpieczeństwo ma dla konsumenta ogromne znaczenie. W ostatnim czasie zagadnienie to jest coraz częściej przedmiotem dysputy na temat żywności oferowanej na rynku jak jeść i co jeść, by żyć zdrowo. Podnoszony jest również problem świadomości konsumentów, przestrzegania ich praw konsumenckich czy odpowiedzialności instytucji i organizacji za jakość żywności. Warto zaznaczyć, że 28 lipca 2023 r. opublikowano kolejną wersję jednolitego tekstu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Nastąpiło to na mocy obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 25 maja 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Ustawa ta nie tylko uzupełnia przepisy prawa unijnego, m.in. w odniesieniu do wymagań zdrowotnych żywności, wymagań dotyczących przestrzegania zasad higieny żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz wymagań i właściwości organów w zakresie przeprowadzania urzędowych kontroli żywności, lecz także co istotne dla konsumenta reguluje zasady sprzedaży, reklamy i promocji środków spożywczych oraz wymagania w zakresie żywienia dzieci i młodzieży w ramach żywienia zbiorowego. Należy podkreślić, że ustawa określa też sankcje i kary pieniężne, np. za produkcję lub wprowadzanie do obrotu żywności szkodliwej dla zdrowia lub życia człowieka oraz zepsutej lub zafałszowanej. W części pierwszej niniejszej monografii przedstawiono szerokie spojrzenie na bezpieczeństwo konsumenta na rynku żywności, gdyż jest to problem wieloaspektowy. Podniesiono również problem umysłu jako strażnika jego bezpieczeństwa na rynku żywnościowym, świadomości konsumenta na tym rynku, systemu Nutri-Score jako narzędzia wspierającego decyzje zakupowe konsumenta na rynku produktów żywnościowych, downsizingu w kontekście praw konsumenta, a także świadomości i postawy konsumentów wobec tego zjawiska. W części drugiej odniesiono się do konsumenta jako uczestnika rynku i jego zachowań. Zwrócono uwagę na zagadnienia dotyczące reakcji na produkty niesatysfakcjonujące jakościowo, domocentryzm osób starszych będących mieszkańcami miasta, a także neuromarketing pozwalający rozpoznać zachowania konsumentów. Część tę kończą rozważania na temat niezwykle istotnej kwestii, a mianowicie edukacji konsumenckiej w świetle uregulowań prawnych oraz działań wybranych instytucji zajmujących się ochroną konsumentów. Celem rozważań jest przedstawienie zagadnień skłaniających do refleksji naukowej i dyskusji, z uwzględnieniem nowego spojrzenia na żywność, która ma ogromne znaczenie w zaspokajaniu potrzeb człowieka, a także na konsumenta i jego zachowania na rynku oraz na działania marketingowe istotne dla rozpoznania zachowań konsumentów i wpływające na ich ochronę. Przedstawione zagadnienia traktujemy jako inspirację do szerszej wymiany poglądów w środowisku naukowym i biznesowym.