Bibracte-Wogezy 58 p.n.e.

Ostatni i największy konflikt pomiędzy Rzymem a Galami rozpoczął się w 58 roku p.n.e. i przeszedł do historii jako wojna galijska. Pretekstu do podboju Galii dostarczyli Rzymianom sami Galowie, a dokładniej plemię Helwetów, które opuściło swoje siedziby, aby znaleźć dla siebie nowe, lepsze miejsce do życia na zachodzie, w pobliżu wybrzeży Atlantyku. Chcieli przejść przez terytorium rzymskie i liczyli, że namiestnik Galii Narbońskiej zezwoli im na to. Źle trafili, bo zarządcą prowincji był prokonsul Gajusz Juliusz Cezar, jeden z najsławniejszych wodzów i polityków w dziejach Rzymu, wówczas dopiero wspinający się po szczeblach kariery. Po jego odmowie Helweci ruszyli przez ziemie Galów. To z kolei dało Rzymianinowi argument, aby interweniować zbrojnie w Galii i ziścić swój sen o wielkości. Cezar przeprowadził dwie kampanie: pierwszą przeciwko Helwetom, których pokonał pod Bibracte, drugą zaś przeciwko Germanom pod wodzą Ariowista, którym zadał klęskę w Górnej Alzacji, u podnóża Wogezów. Barwnie opisuje te zmagania Tomasz Romanowski.