Być dzielnym i umieć się różnić

Zbiór kilkunastu szkiców o Aleksandrze Kamińskim — harcmistrzu, wychowawcy i pisarzu, jednym z twórców Szarych Szeregów, autorze legendarnych „Kamieni na szaniec” i „Wielkiej gry”, redaktorze „Biuletynu Informacyjnego” Armii Krajowej. „Być dzielnym i umieć się różnić” to fascynująca opowieść profesora i harcerza o innym profesorze harcerzu. Obaj to wybitni wychowawcy, których dokonania były w swoim czasie dla harcerstwa i pedagogiki przełomowe. Autor podkreśla, że publikacje Aleksandra Kamińskiego i ich późniejsze bezpośrednie kontakty w ogromnej mierze przyczyniły się do ukształtowania go jako instruktora harcerskiego, pedagoga i naukowca. Janowski ukazuje zaskakująco aktualne przemyślenia Kamińskiego o Polsce, wychowaniu i harcerstwie, a także postawę, do której „Kamyk” był szczególnie przywiązany — ową tytułową „dzielność”. W poszczególnych szkicach znajdujemy opis zmagań człowieka, który stara się iść uczciwą drogą, wbrew przeciwnościom robić swoje, nie ulegać naciskom, wykorzystywać pojawiające się szanse. W drobiazgach zawierać kompromisy, a zachowując swe zdanie umieć ładnie — dawniej powiedziano by może: elegancko — różnić się od tych, którzy mają inne poglądy. Lektura zamieszczonych w zbiorze szkiców to także możliwość poznania — niejako „przy okazji” — poglądów na wychowanie i obywatelską służbę ich autora, Andrzeja Janowskiego — wybitnego pedagoga i instruktora harcerskiego. prof. dr hab. Andrzej Janowski – pedagog, polonista. W latach 1957–1963 instruktor Chorągwi Warszawskiej ZHP: współzałożyciel reaktywowanej 1 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Czarna Jedynka”, zastępca komendanta i komendant harcerskiej akcji „Warmia i Mazury”. W 1981 przewodniczący Niezależnego Ruchu Harcerskiego. 1966–1989 r. pracownik naukowy Instytutu Badań Edukacyjnych w Warszawie. Ekspert „Solidarności” (1980–1981) w zakresie edukacji; członek podziemnego Zespołu Oświaty Niezależnej (1982–1989); uczestnik negocjacji „stolika oświatowego” w trakcie obrad „Okrągłego Stołu” w 1989 r., 1989–1992 wiceminister edukacji. Przez dziesięć lat był dyrektorem Kolegium Nauczycielskiego. Wykłada w Akademii Humanistyczno–Ekonomicznej w Łodzi i w Wyższej Szkole Społeczno-Ekonomicznej w Warszawie. Członek Rady Edukacji Narodowej przy Ministrze Edukacji Narodowej, przewodniczący Rady Programowej Centrum Edukacji Obywatelskiej i Rady Programowej Muzeum Harcerstwa ZHP.