Cywilizacja informatyczna i Internet

Mateusz Muchacki podjął się nie lada wyzwania: pod pretekstem rozważań nad współczesną nam cywilizacją informatyczną oraz Internetem, Autor pokusił się o próbę zdiagnozowania współczesnej kultury globalnej. Ba! W swych wnioskach nie cofnął się przed nakreśleniem prognozowanej przyszłości cywilizacji w ogóle, wskazując nie tylko jej mocne strony, ale i możliwe zagrożenia. Ten ambiwalentny obraz jest efektem złożoności zjawisk, jakie niesie ze sobą stopniowa dominacja technologii cyfrowej: z jednej strony stanowi olbrzymie udogodnienie w zwyczajnej codzienności, dając tym samym podstawę dla szybszego i bardziej efektywnego równoległego rozwoju nauki i kultury, z drugiej –nie jest tajemnicą, jaki ogrom zagrożeń niesie ze sobą chociażby anonimowość w Sieci… Muchacki idzie w swych rozważaniach dalej – pomija kwestię ochrony prywatności czy bezpieczeństwa w ogóle, jako oczywistą, akcentując w zamian, paradoksalnie, zagrożenia, wobec tej samej kultury, choćby pokusę spłycenia i kult Wikipedii. Muchacki nie daje odpowiedzi na wszystkie postawione przez siebie pytania, raczej pobudza do namysłu, a dobrze postawione pytanie zastąpi tomy niepotrzebnych odpowiedzi. Czytelnikowi może się wydawać, że pisanie książki o Internecie w 2013 roku – gdy rozwój tego medium jest nadal w fazie początkowej – to zajęcie pozbawione sensu, a może, pisząc innymi słowami, szaleńczy skok w fale nieznanej dziedziny wiedzy. Uwzględniając jednak fakt, że na temat tego właśnie medium wydano w ostatnim ćwierćwieczu w Polsce minimum kilkadziesiąt, mniej lub bardziej znaczących, monografii i studiów, należy założyć, że refleksja naukowa nad Internetem i jego znaczeniem we współczesnym świecie jest sensowna i z pewnością w pełni uzasadniona. Nadrzędnym celem tej publikacji jest prezentacja poglądu autora na temat tego, że Internet otwiera nową epokę w dziejach cywilizacji, ponieważ dzięki mądremu stosowaniu tego medium może nastąpić znaczący postęp naukowy w wielu dziedzinach wiedzy, a pośrednio być może także postęp ekonomiczny oraz postęp polityczny, gdyż Internet ułatwia dążenie do liberalnej demokracji. Refleksja nad znaczeniem Internetu we współczesnym świecie prowadzi autora ku myśli, że narodziny tego medium wydają się początkiem „globalnej” wiedzy, co ma ogromne znaczenie dla rozwoju nauki. Niniejsza publikacja składa się z trzech rozdziałów. W rozdziale pierwszym zostały omówione problemy człowieka w społeczeństwie zmiany i w społeczeństwie sieciowym. Scharakteryzowano istotę i kierunki zmian współczesnego świata, wyłaniając potrzeby człowieka wynikające z wizji przyszłości cywilizacji. Powstanie globalnej hiperprzestrzeni ogranicza możliwości działania strukturalnego, regulowanego obiektywnymi, odgórnymi zasadami, i przesuwa punkt ciężkości na indywidualne rozstrzygnięcia jednostki. Dlatego rozdział drugi został poświęcony analizie kluczowych kompetencji, warunkujących jakość życia współczesnego społeczeństwa zmiany. Szczególną rolę przypisano istocie, zakresowi i znaczeniu kompetencji informatycznych. Wyróżniono czynniki warunkujące nabywanie kompetencji informatycznych, przede wszystkim rolę narzędzi technologii informacyjnej (dalej: TI bądź TIK – technologia informacyjno-komunikacyjna) w polskiej i amerykańskiej edukacji. W rozdziale trzecim przedstawiono motywy nabywania przez młodzież kompetencji informatycznych w aspekcie ujawnianych przez nią potrzeb, preferencji, wzorców i dominujących motywów nauki szkolnej.