Dom, majątek, klient, sługa

Nieustanne dążenie do indywidualizmu, a co za tym idzie do korzystnego wyróżniania się, elitarności, uznać można za jedną z głównych sił napędowych cywilizacji Zachodu. Dyfuzja wzorców kulturalnych, w tym także adaptacja stylów życia i wzorców konsumpcji warstw wyższych na niższych szczeblach hierarchii społecznej, to zjawisko stałe, charakterystyczne dla wszystkich epok. Elitarność wymagała zatem zastosowania rozmaitych i zmiennych strategii, służących do nieustannego potwierdzania własnej pozycji w odbiorze społecznym. Kwestie te w dużej mierze dotyczą zagadnień z dziejów kultury materialnej, których z tej perspektywy nie da się oddzielić od historii społecznej. Prezentowane studia autorstwa badaczy różnych dyscyplin - historyków różnych epok, archeologa i historyka architektury, obejmują bardzo szeroki krąg problemów badawczych, za wspólny mianownik których uznać można różne formy materialnej i społecznej ostentacji. Charakteryzowane zjawiska bez wątpienia zaliczają się do fenomenów długiego trwania, co usprawiedliwia szerokie ramy chronologiczne od XIII po XIX wiek.