„Drobiny, odpryski, resztki”... Formy diafaniczne

Nawiązując do tytułu jednego z artykułów Antoniny Lubaszewskiej Śmierć w tekście – przeciw śmierci tekstu, można by powiedzieć, że cała książka to tekst – przeciw śmierci, w tym przypadku oczywiście przeciw śmierci zmarłej w roku 2022 badaczki. Ona sama jest obecna w tym tomie tekstowo, gdyż poprzez tekst własny, zatytułowany Psalm 91 (90) „Kto się w opiekę…” (Qui habitat in adiutorio Altissimi) w przekładzie Jana Kochanowskiego. Ślady obecności – kultura pamięci – „łączność ludzi ze sobą poprzez wieki…”. (…) Tym, co najmocniej uderzyło mnie w artykułach zgromadzonych w tomie „Drobiny, odpryski, resztki”... Formy diafaniczne, jest jedność w różnorodności. Mowa o różnorodności, gdyż znajdują się w nim rozprawy historycznoliterackie, teoretycznoliterackie, polonistyczne, komparatystyczne, literaturoznawcze, muzykologiczne, edytorskie, takie, które wykorzystują bardziej tradycyjne perspektywy badawcze, jak i takie, w których zaznaczają się perspektywy najnowsze (ekokrytyka). Mowa o jedności, ponieważ wszystkie teksty, choć oczywiście na różne sposoby i w różnym stopniu, zawierają refleksję na temat tytułowych drobin, odprysków i resztek. Ta spójność pokazuje rozległość i nośność poruszanej przez Antoninę Lubaszewską problematyki literackiej „mikrologii” na przestrzeni co najmniej dwustu lat, od romantyzmu poczynając, a kończąc na najnowszych zjawiskach w literaturze, sztuce i kulturze. dr hab. Andrzej Zawadzki, prof. UJ