Dziady

Dziady są cyklem czterech dramatów romantycznych Adama Mickiewicza
należących do ścisłego kanonu literatury polskiej. Najstarszym chronologicznie
utworem wchodzącym w skład cyklu są pochodzące z 1823 roku Dziady część II i
połączony z nimi wiersz Upiór, których głównym bohaterem jest duch o zranionym
sercu, ukazujący się w Dzień Zaduszny. Kolejną częścią cyklu jest dramat o
tematyce miłosnej, także z 1823 roku, zwany Dziadami częścią IV, którego
głównymi bohaterami są nieszczęśliwy romantyczny kochanek Gustaw i słuchający
zwierzeń Gustawa ksiądz, uosobienie racjonalizmu. Kolejny utwór wchodzący w
skład cyklu, Dziady część III, napisane w 1832 roku, uważane są za arcydzieło
polskiego dramatu romantycznego. Dramat uzupełniony jest Ustępem, epickim
komentarzem zakończonym słynnym wierszem Do przyjaciół Moskali. W tej części
Dziadów Mickiewicz zgłębia tematykę dziejów narodu polskiego i stawia
metafizyczne pytanie o sens tych dziejów. Pod oficjalnym, jawnym wymiarem
historii narodowej, poeta odkrywa jej ukryty, martyrologiczny wymiar. Mickiewicz
formułuje mesjanistyczną wizję historii narodowej, opartą na analogii pomiędzy
cierpieniami Chrystusa a ofiarą prześladowanych Polaków narodu pozbawionego
własnej państwowości i ziemskiej potęgi. Ostatnią częścią Dziadów jest
zawierający kilka niepowiązanych ze sobą fragmentów, nieukończony dramat Dziady
część I, który został wydany pośmiertnie w 1860 roku. W utworze powraca opis
obrzędu Dnia Zaduszek, a także postać Guślarza z Dziadów części II. Dziady
doczekały się wielu inscenizacji teatralnych, telewizyjnych i filmowych.
Zainspirowały liczne dzieła sztuki, między innymi II Symfonię austriackiego
kompozytora Gustawa Mahlera.
Lektura dla klasy VII i szkół
średnich