Dziennik we dwoje

Jadwiga Stańczakowa (1919–1996) – niewidoma poetka, autorka tomów poetyckich i krótkich opowiadań zaczęła prowadzić swój dziennik z inspiracji Mirona Białoszewskiego, z którym łączyła ją przyjaźń, i który był dla niej autorytetem oraz literackim wzorem. Białoszewski dziennik nie tylko zadał, ale także dopowiadał i uzupełniał. „Dziennik mój Mirona bawił. Traktował go jako rozrywkę. Szczególnie lubił sprawy „babskie” i „ślepackie” – moje spacery z białą laską, kawiarnie z przewodniczkami, zakupy. Przy głośnym czytaniu ponosił go temperament. Dopisywał swoje kwestie, dodawał opisy czyjegoś wyglądu czy zachowania, opuszczone „numery” z wtorków, a nawet historie z własnej przeszłości” – pisze we wstępie Jadwiga Stańczakowa. Samo pisanie dziennika było dla autorki także formą terapii, jako pomoc w radzeniu sobie z depresją. Białoszewski jest niewątpliwie inspiracją obejmującego lata 1975–1978 Dziennika we dwoje, ale Stańczakowa wypracowała tu własny i oryginalny styl, którego literackie walory są niezaprzeczalne. Fragmenty dziennika zostały zaprezentowane publicznie po raz pierwszy w audycji radiowej w 1985 roku, a w latach 1992–1994 ukazały się w niewielkim nakładzie jego dwa tomy, co sprawiło, że książka przez ostatnie kilkadziesiąt lat była białym krukiem. Przygotowane przez Wydawnictwo Warstwy nowe wydanie Dziennika we dwoje zawiera pełne opracowanie tekstu wraz z przypisami i obszernym posłowiem, a także zostało wzbogacone o film Parę osób, mały czas (2005) w reżyserii Andrzeja Barańskiego z Krystyną Jandą i Andrzejem Hudziakiem w rolach głównych. Scenariusz filmu powstał na podstawie dziennika, a sama ekranizacja została uhonorowana licznymi nagrodami filmowymi.