Edytoorstwo jako historia literatury

Książka jest zbiorem czternastu studiów odnoszących się do „wieku oświeconego”, przyporządkowanych kompozycyjnie do trzech segmentów tematyczno-problemowych: „szukanie kształtu”, „szukanie sensów” i „szukanie źródeł”. Autor poddał badaniom rozległy materiał literacki, którego ramy chronologiczne stanowią Biblia oraz wczesna twórczość poetycka Adama Mickiewicza. W części pierwszej wskazał na rolę edytorstwa w badaniach literackich […]. Część druga przynosi studia analityczno-interpretacyjne utworów czołowych twórców „wieku świateł”; pod piórem Autora „koronkowe” analizy wierszy nabrały właściwego blasku. Część trzecia dotyczy obecności Biblii w świadomości literackiej epoki. Prof. dr hab. Krystyna Maksimowicz Tomasz Chachulski od wielu lat przykłada wielką wagę do praktyk edytorskich, a teraz te przeświadczenia, realizowane praktycznie, znalazły teoretyczny wyraz. Za szczególnie ważne uznałbym tu przypomnienie skierowane do historyków literatury, że zasadniczo ich praktyka opiera się na materialnej postaci tekstu, która jest efektem działań edytorskich. To wręcz swoiste napomnienie, by trud edytora widzieć nie tylko jako wysiłek sam w sobie, lecz jako niezbędny składnik w całym procesie rozumienia utworu i jego interpretacji, a następnie włączania go w większe całości porządkujące historię literatury. W części drugiej […] szczególnie ważne są odczytania pojedynczych tekstów, odsłaniające ważne aspekty postaw twórczych ich autorów, najwybitniejszych poetów XVIII stulecia […]. Uwaga badacza koncentruje się na przedmiotach ujawniających się poprzez tekst, na porządku materii prześwitującym przez poetycką wyobraźnię – i słowa (szkice o poetyckich zegarkach, mieszkaniach, ogrodach). Takie spojrzenie wymaga ogromnej wiedzy o epoce, o jej kulturze materialnej, o więziach łączących ludzi, o ich świadectwach; jednocześnie wymaga kunsztu interpretacyjnego, by zharmonizować myślenie o dawnych rzeczach i o słowach. Prof. dr hab. Marcin Cieński