Elektroniczne referendum w Szwajcarii. Wybrane kierunki zmian helweckiej demokracji bezpośredniej

W Szwajcarii funkcjonuje kompleksowy system polityczny złożony z instytucji, które wzajemnie się uzupełniają. Struktura taka wykształciła się w wyniku rozwoju historycznego. Do jej podstawowych elementów należą demokracja bezpośrednia na wszystkich szczeblach państwowości, federalizm i zasada konsensusu. Wbrew szeroko rozprzestrzenionej opinii, model szwajcarski w żadnej mierze nie ma charakteru statycznego. Utrzymanie stabilności całego systemu narzuca wprawdzie pewne ograniczenia we wprowadzaniu zmian i reform, zwłaszcza, że te grożą ryzykiem wystąpienia czasowej destabilizacji. Mimo to szwajcarskie instytucje polityczne modyfikują się, i choć proces ten przebiega wolno, to jednak udaje się dostosować je do zmieniających się warunków. Zmiany takie z jednej strony wymuszane są przez przeobrażenia w sferze kultury politycznej i w polityczno-partyjnym układzie sił, z drugiej zaś strony są odpowiedzią na naciski wywierane przez siły zewnętrzne. Nie prowadzi to jednak w żadnym razie do upadku szwajcarskiego systemu politycznego, lecz, wręcz przeciwnie, do ukształtowania innowacyjnych instytucji, które są w stanie sprostać aktualnym wyzwaniom. W tym tkwi tajemnica trwałej stabilności politycznej Szwajcarii.
- fragment Wstępu