Fortuna abo szczęście

Fortuna abo Szczęście to zbiór przepowiedni, które na początku XVI wieku ułożył Stanisław z Bochnie Gąsiorek. Wróżby rozstrzygają dylematy codzienności: czy szybko wyjdę za mąż? czy odnajdzie się rzecz zgubiona? czy spełnią się moje plany? czy mam zostać kupcem? czy będę bogaty? czy warto się żenić? czy znajdę szczęście w miłości? Żeby dostać odpowiedź, należy rzucić dwiema kostkami, a potem dać się poprowadzić przez kolejne etapy gry - aż do wskazanej przez los przepowiedni, którą włożono w usta jednej z dwunastu Sybilli. Fortuna była bestsellerem w wiekach XVI i XVII, ale zaczytano egzemplarze kolejnych wydań książki. Oddawaną do rąk czytelników edycję przygotowano na podstawie jedynej znanej dziś kompletnej kopii Fortuny, którą niedawno odkryto w bibliotece w Pradze. „Tom odkryty w Pradze jest jedynym zachowanym w całości egzemplarzem Fortuny Stanisława Gąsiorka z Bochni, dzieła niezwykle popularnego, wielokrotnie wydawanego drukiem. Takie teksty trudno uważać za arcydzieła literackie, często się je lekceważy, a przecież - jak wykazała w erudycyjnym wstępie Autorka - »księgi losów«, do których należy tekst Kleryki, funkcjonowały w piśmiennictwie europejskim w wielu językach i były czytane (może lepiej powiedzieć: używane) przez wieki. Edycja Justyny Kiliańczyk-Zięby dodaje do naszych lektur ów tekst, ale także budzi nadzieję na rozwój badań nad literaturą i książką popularną, co jako wychowanek prof. Stanisława Grzeszczuka witam z wielką satysfakcją. Chyba warto wracać do pytania o funkcję tekstów zaspokajających apetyt zwykłych czytelników, nieobytych z kulturą wysoką i erudycją humanistyczną, a przecież stanowiących znaczącą część publiczności literackiej". Z recenzji prof. dr. hab. Janusza S. Gruchały