Głuchy brudnopis

Niniejsza antologia stanowi wybór najważniejszych manifestów i tekstów programowych historycznych awangard środkowoeuropejskich, a zarazem prezentuje najciekawsze dla nich kierunki: czeski poetyzm i artyficjalizm, jugosłowiański zenityzm i hipnizm, rumuński integralizm czy wreszcie surrealizm, rozwijający się intensywnie w całym regionie. Wybór przedstawia teksty pisane od początku lat 20. do drugiej połowy lat 40. XX wieku, co pozwala prześledzić trajektorię rozwoju nowej sztuki"" w ówczesnej Czechosłowacji, Jugosławii i Rumunii. Możemy przyjrzeć się opartej na artystycznych gestach negacji metodzie/drodze projektowanej przez autorów rewolucji estetycznej i etycznej na obszarach - z perspektywy wielkich ruchów awangardowych"" Europy Zachodniej i Wschodniej - peryferyjnych, a przez to niesłusznie marginalizowanych w refleksji krytycznoliterackiej. Zaproponowane tu ujęcie uwzględnia zatem zarówno lokalne uwarunkowania, jak i kosmopolityczne inspiracje lokalnych ruchów, akcentuje oryginalność i różnorodność wypływające z indywidualnych pomysłów poszczególnych twórców i teoretyków, ale także zapożyczenia z wielkiego europejskiego awangardowego imaginarium. W rezultacie skłania do nowego spojrzenia na historię egzotycznych awangard"" Europy Środkowej. Głuchy brudnopis jest przedsięwzięciem pionierskim, a zebrany materiał i komentarz zostały opracowane nowocześnie i nowatorsko. Dzięki precyzyjnie wypracowanemu sposobowi oglądu gatunku mającego kardynalne znaczenie dla tekstowego świata awangardy autorom antologii udało się wyeksponować i potwierdzić: wieloaspektowy, procesualny wymiar zjawiska, maksymalnie otwarty charakter dyskursu, zdolność/niezdolność prawodawców manifestów do otwarcia/kontynuacji czy ostatecznie zamknięcia dyskusji na temat miejsca i roli awangardowej świadomości lub możliwości praktykowania/funkcjonowania owego fenomenu w granicach rodzimych kultur/literatur"". Z recenzji dr hab. Celiny Judy, prof. UJ.