Idea uniwersytetu Reaktywacja

Wybitni polscy uczeni z różnych dyscyplin podejmują krytyczną dyskusję na temat słabości polskich uniwersytetów. Wspólnym mianownikiem zawartych w tomie artykułów jest diagnoza i kierunek terapii. Źródło kryzysu to zdaniem większości autorów opanowanie uniwersytetu przez całkowicie sprzeczną z istotą tej instytucji kulturę korporacyjną, opartą na rachunku natychmiastowej efektywności praktycznej i zysku finansowego, biurokratyzacji i centralizacji zarządzania, nieustannym audycie. Inaczej mówiąc - przekształcenie uniwersytetu w swoiste przedsiębiorstwo. Ratunkiem jest zdefiniowanie na nowo i przywrócenie w społeczeństwie nowoczesnym tych wartości i reguł kultury akademickiej, które przyświecały uniwersytetom od ich powstania w średniowieczu, czyli właśnie reaktywacja idei uniwersytetu. Najważniejsze to wskrzesić w środowisku uniwersyteckim charakter rzeczywistej wspólnoty zakorzenionej we wspólnie podzielanych i kultywowanych wartościach: dążeniu do prawdy, odpowiedzialności za słowo, rygorystycznych standardach osiągnięć, misji edukacyjnej. Tylko taki uniwersytet będzie mógł odzyskać utracone zaufanie społeczne i znów stać się ośrodkiem promowania w całym społeczeństwie wzorów godnego postępowania i racjonalnego myślenia. PIOTR SZTOMPKA, socjolog, profesor zwyczajny na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera. KRZYSZTOF MATUSZEK, socjolog, starszy wykładowca na Uniwersytecie Jagiellońskim i na Wydziale Humanistycznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.