Jaspiska Wola

Powieść Ewy Szumowskiej spleciona jest z kilku pasem fragmentarycznych jednostkowych biografii, z których tkana jest historia rodzinna i otaczającej ją społeczności wiejskiej. Historia, ozproszona na drobiny i epizody, toczy się w sferze codzienności, choć zwyczajność nabiera tu często poetyckich znaczeń, a bohaterowie niekiedy symbolicznego wymiaru, co sugeruje już sama nazwa Jaspiskiej Woli, czy nazwiska Jasnych i Poświęckich, głównych bohaterów prezentowanej tu historii. [...] Epizodyczna konstrukcja powieści, zbudowanej z krótkich rozdziałów, powoduje, że świat pokazany jest jak mozaika zdarzeń, które jednak splatają się w sensowne pasma. [...] Jaspiska Wola to także więc opowieść o przemijaniu życia, starzeniu się, pustce, która stopniowo zatacza kręgi wokół człowieka. Przesypuje się piasek w klepsydrze człowieczego istnienia, ale świat pozostaje bujny i „żywy”. Urokiem tej powieści jest zmysłowość opisu świata, zainteresowanie detalem, odnajdywanie w drobiazgach sensu życia i śladów wieczności. Z "Posłowia" Gabrieli Matuszek