Kariera Nikodema Dyzmy powstała w dużej mierze z chęci   osobistego odegrania się, zemsty człowieka upokorzonego przez sanacyjną bojówkę   (za antysanacyjne artykuły Mostowicz został napadnięty na ulicy, wywieziony w   miejsce odosobnione, pobity i wrzucony do glinianki). Celne ostrze satyry, cięte   pióro, a przede wszystkim znakomita zdolność obserwacji sprawiły, że powstała   powieść wyjątkowa. Polak napisał o Polakach - komicznie, lekko, ze swadą;   gorzko, krytycznie, bez patosu i zadęcia. Powieść odniosła wielki sukces,   wznawiano ją, została zekranizowana i do dziś często gości na ekranach   telewizorów. Dlaczego? Bo jest wciąż aktualna, bo antybohater w niej stworzony   stał się symbolem człowieka, który na skutek zbiegu okoliczności dostępuje   zaszczytów, o jakich mu się nie śniło, a jego kariera obrazuje absurdy polskiej   rzeczywistości..