Kultura popularna i tożsamość młodzieży

Po sukcesach książek Kryzys męskości w kulturze współczesnej (Impuls 2007) i Tożsamość ciało i władza w kulturze instant (Impuls 2010) prezentujemy Czytelnikom kolejną znakomitą pozycję profesora Zbyszko Melosika.
Podstawowa teza Autora, znanego socjologa kultury i edukacji, odnosi się do przekonania, że współczesny człowiek żyje jednocześnie w dwóch równorzędnych rzeczywistościach. Pierwsza z nich działa w oparciu o zasadę wolności jednostki w kwestii kreowania własnej biografii i tożsamości oraz niekończących się (pozornie?) swobodnych wyborów, dokonywanych na płaszczyźnie kultury popularnej i konsumpcji, natomiast druga z rzeczywistości działa w sposób odwrotny: jej logika wspiera się na potężnych regulatorach tożsamości i życia społecznego.
W tożsamość współczesnego człowieka wpisana jest więc podstawowa sprzeczność: oto, z jednej strony, zorientowana jest na swobodne dryfowanie po różnych sferach (pop)kultury, na przyjemność, afektywność i konsumpcję, jednak z drugiej, w sferze relacji z biurokracjami i instytucjami, jak również w sferze prawnej czy medycznej, obowiązuje ją pod groźbą różnorodnych formalnych lub społecznych sankcji maksymalny racjonalizm, zdyscyplinowanie i regulacja. Co ciekawe, podobny dualizm przestał budzić u współczesnych poczucie schizofrenii, nauczyli się bowiem przerzucać zwrotnicę z jednego bieguna swej tożsamości na drugi w konsekwencji postmodernistyczne rozproszenie kulturowe splata się z modernistyczną tendencją do biurokratycznej i instytucjonalnej uniformizacji. ()
Uzasadnienie dla swojej tezy Zbyszko Melosik przeprowadza w efektownych, niekiedy wręcz fascynujących narracjach, którym towarzyszy głębokie zakorzenienie w różnorodnych teoriach z zakresu socjologii kultury i studiów kulturowych. Zadziwia lekkość pióra i swoboda, z jaką podróżuje po odmiennych krajach i kulturach, przeprowadzając pogłębione studia przypadków współczesnych fenomenów kulturowych.
Nie jest to przy tym książka zbyt optymistyczna, czego wyrazem jest jej znaczący podtytuł: w niewoli władzy i wolności, odnoszący się do różnorodnych konfiguracji w zakresie relacji między tożsamością jednostki a rzeczywistością społeczną. ()
W zakończeniu książki Autor podejmuje próbę umieszczenia analiz i interpretacji, zawartych w poszczególnych jej częściach i rozdziałach, w kontekście pedagogicznym. W tej części Zbyszko Melosik prezentuje niespodziewany powrót do przeszłości do pewnych tradycyjnych propozycji w zakresie wychowania. Wydaje się, jak gdyby świat, który opisał tak znakomicie na kartach swojej książki, nieco go przeraził
Tę książkę trzeba przeczytać!
Zbyszko Melosik
socjolog, profesor zwyczajny, doktor habilitowany, kierownik Zakładu Socjologii Edukacji na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, wykładowca na uniwersytetach amerykańskich (stypendysta Fulbrighta i wizytujący profesor - University of Virginia, Charlottesville).
Zajmuje się kulturą popularną, ze szczególnym uwzględnieniem kultury amerykańskiej oraz współczesnymi systemami edukacyjnymi. Autor wielu książek dotyczących tożsamości młodzieży współczesnej, kultury popularnej, społecznych funkcji edukacji oraz szkolnictwa amerykańskiego.