Wiedza z zakresu metodologii badań psychologicznych stanowi najbardziej zasadniczy fundament warsztatu pracy psychologa. Bierna znajomość metodologii umożliwia zrozumienie i krytyczną ocenę naukowych tekstów psychologicznych zdających sprawę z przeprowadzonych badań empirycznych. Czynna znajomość z kolei pozwala na samodzielne zaprojektowanie i przeprowadzenie badań, a także przeanalizowanie i zinterpretowanie uzyskanych wyników. Świadomość metodologiczna badacza wykracza daleko poza biegłość w stosowaniu pakietów statystycznych.
W nowym, zaktualizowanym wydaniu klasycznego już (ponad 900 cytowań w bazie Google Scholar!) podręcznika Metodologia badań psychologicznych Jerzy M. Brzeziński przedstawia autorski model struktury procesu badawczego w psychologii i innych naukach społecznych, a następnie szczegółowo objaśnia każdy z etapów postępowania.
Kolejne części podręcznika autor poświęca:
Naturze procesu badawczego w psychologii przedstawiono tu istotę poznania naukowego w naukach empirycznych oraz scharakteryzowano psychologię właśnie jako naukę empiryczną, traktującą o związkach między zmiennymi. Czytelnik zapozna się także z definicjami zmiennych, sposobami ich konstruowania oraz z ich klasyfikacjami. Tu także przedstawiono typy problemów badawczych i hipotez oraz strukturę procesu badawczego.
Uwarunkowaniom procesu badawczego w psychologii i innych naukach społecznych opisano tu zewnętrzne i wewnętrzne determinanty procesu badawczego, a także etyczny kontekst prowadzenia badań naukowych.
Podstawom zastosowań metod statystycznych w badaniach psychologicznych tę część poświęcono różnym sposobom doboru osób do badań, miarom siły związku między zmiennymi oraz testom istotności różnic wraz z dobranymi do nich wskaźnikami wielkości efektu.
Modelom sprawdzania hipotez Czytelnik znajdzie tu prezentację modeli: eksperymentalnego, korelacyjnego oraz nieeksperymentalnego ex post facto.
Podstawom konstrukcji testów psychologicznych oraz kulturowej adaptacji testów Czytelnik zapozna się tu z podstawowymi wymaganiami stawianymi współcześnie testom psychologicznym z naciskiem na zagadnienia trafności, rzetelności i błędu standardowego pomiaru oraz przedziałową interpretację uzyskanego wyniku. Autor omówił też zagadnienia analizy wyników testów przedstawionych pod postacią profilów. Tę część uzupełnia bardzo ważna problematyka adaptacji kulturowej testów.