Mickiewicz i wiek XX

Artysta, szczególnie pisarz, a już zwłaszcza poeta to od czasów romantyzmu - jedna z kluczowych postaci nowożytnej mitologii inteligenckiej. Najżywszymi legendami i mitami wykształconych Polaków stawały się legendy literackie: romantyczny kult Trzech Wieszczów, młodopolska legenda Przybyszew-skiego, zlegendyzowany żywot Witkacego, legendarna śmierć młodego Baczyńskiego w powstaniu... I nowi, na zawsze „piękni dwudziestoletni" - Hłasko, Bursa, Wojaczek... Rzecz jasna, romantyczna sakralizacja pisarza wielokrotnie już została przewartościowana, niekiedy w sposób bardzo drastyczny — przez wojnę i okupację, przez faszyzm i stalinizm, ale też przez awangardę i postmodernizm, przez kulturę masową i wolny rynek. Na spisanie czeka społeczna historia polskiego pisarza: jego los, jego kondycja zawsze wiele mówi o stanie całej zbiorowości, w której egzystuje.