Między Sowietami a Niemcami

Każdy z czterech znaczących ośrodków konserwatywnych działających w okresie Drugiej Rzeczypospolitej powołał do życia swój organ prasowy, upowszechniając tą drogą poglądy charakterystyczne dla tego ruchu politycznego. Konserwatyści wileńscy dopiero w 1922 r. założyli dziennik pt. „Słowo", którego redaktorem naczelnym, a z czasem także właścicielem był Stanisław Mackiewicz, używający na łamach swego periodyku pseudonimu Cat. Redagowany przez niego dziennik, w którym teksty zamieszczali znani ówcześnie publicyści, politycy i przedstawiciele wileńskiego środowiska naukowego bardzo różnił się od pozostałych pism konserwatywnych oryginalnością koncepcji dotyczących polskiej polityki zagranicznej. Zagrożenia płynące zza wschodniej granicy, szczególnie silnie odczuwane w Wilnie, oraz polityka rządu Republiki Litewskiej zabiegającego o zmianę granicy z Rzeczpospolitą, skłaniały konserwatystów zgrupowanych wokół „Słowa" do poszukiwania rozwiązań mających przyczynić się do stworzenia bloku państw europejskich mogących nie tylko przeciwdziałać owym zagrożeniom, ale także umożliwić ekspansję Polski na Wschód. Swe nadzieje pokładali w pierwszych latach po zakończeniu Wielkiej Wojny w polityce Francji na terenie Europy, a po układach lokarneńskich, coraz częściej w ich koncepcjach uwzględniany był sojusz i współpraca z państwem niemieckim. Ewolucji poglądów konserwatystów wileńskich w odniesieniu do polskiej polityki zagranicznej w latach 1922-1939 poświęcone zostało niniejsze opracowanie, uwzględniające poglądy wszystkich osób drukujących w „Słowie" artykuły dotyczące wspomnianej tematyki.