Mozart. Portret geniusza

Z książki wybitnego socjologa Norberta Eliasa wyłania się portret człowieka, którego osobowość była pełna paradoksów: muzycznego geniusza bez ogłady i wychowania, człowieka obdarzonego błyskotliwym talentem, ale wyobcowanego towarzysko, kompozytora podziwianego za wspaniałe osiągnięcia, lecz pogrążonego w rozpaczy. Posługując się narzędziami zapożyczonymi z psychoanalizy Freuda, Elias dowodzi, że u źródeł skomplikowanej psychiki Mozarta i jego oszałamiającego talentu stoi postać ojca kompozytora, Leopolda, który wychowywanie syna traktował jak pracę rzeźbiarza nad dziełem. Gdyby nie chęć przypodobania się ojcu i zaskarbienia sobie jego względów, talent Mozarta mógłby pozostać nieujawniony. Zasługą Eliasa jest nie tylko wnikliwe zbadanie wpływu społeczeństwa na psychikę Mozarta i jego rozwój artystyczny, lecz także naprawienie szkody, jaką wyrządzili inni biografowie, uparcie widzący w nim dwie różne osoby: artystę i człowieka. Wiedza, naukowa biegłość i przede wszystkim brak uprzedzeń autora pozwoliły mu stworzyć niecodzienny i fascynujący, choć niedokończony portret Mozarta, człowieka niepotrafiącego odnaleźć się w epoce, w jakiej przyszło mu żyć.