Opis
Aktualny, XXII już numer rocznika „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej
i użytkowej” nosi tytuł "Warunkiem trwałości jest przemiana. Parafrazy,
kontynuacje i aluzje literackie". Proponując ten temat, nie zamierzaliśmy ograniczać
się do dzieł pisanych, powstałych na przestrzeni dziejów (tekstów literackich, okolicznościowych
i użytkowych). Zakładamy bowiem, że używanie i rozumienie aluzji
literackiej stanowi wyraziste świadectwo przynależności do danego kręgu kulturowego,
połączonego wspólnotą znajomości pewnego kanonu dzieł, co potwierdza
zarazem wspólnotę fundamentalnego systemu wyznawanych wartości. Kanon ów
może być zdumiewająco trwały i żywotny (kontynuacje) lub też podlegać modyfikacjom,
zmieniając się dla kolejnych pokoleń i stanowiąc odbicie różnorodnych
wpływów kulturowych (odmiany parafraz w zakresie języka, stylu, tematu i tonu;
nawiązania polemiczne i stylizacyjne – w tym parodia czy pastisz). Wyszliśmy bowiem
z być może nieco prowokacyjnego założenia, że tradycja, która ma pozostawać
żywa, musi być wykorzystywana i przekształcana także w sposób dyskusyjny czy
obrazoburczy. Mamy nadzieję, że rozważania nad literackimi echami i lustrami
zaowocowały powstaniem zbioru artykułów, które przekonująco zilustrują tytułową
tezę – to właśnie przemiana umożliwia trwanie. Gdyż przemiana, przeobrażenie
i przekształcenie to nie tylko świadectwo dyskusji z tradycją, po której śladach
stąpają następcy, to przede wszystkim znak jej żywotności i warunek jej istnienia.