Niesztuka

Najnowsza powieść Pétera Esterházyego Niesztuka nawiązuje do powstałego w latach osiemdziesiątych cyklu Wstęp do literatury pięknej, a zwłaszcza Czasowników posiłkowych serca, uznawanych przez węgierską krytykę za jedno z najwybitniejszych dokonań nurtu tzw. nowej prozy węgierskiej. Autor, podobnie jak w większości swoich powieści, sięga do własnego życiorysu, analizując dzieciństwo, a zwłaszcza trudną relację z matką. O ile w Czasownikach widzimy ukochaną matkę umierającą na oczach zrozpaczonego syna, w Niesztuce Esterházy kreśli obraz matki dalekiej od ideału, niekiedy burzącej jego wyobrażenia o rodzinie. Opuszczona przez męża kobieta zmaga się z siermiężną, trywialną rzeczywistością przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, starając się stworzyć wolny od dramatów dom nieświadomym brutalnych realiów dzieciom. Niesztuka to powieść pełna czarnego humoru, przywołująca tragikomiczny klimat tamtych lat, bardzo sugestywna w opisie, zniewalająca prawdziwością bohaterów, a jednocześnie wpisująca się w kanon specyficznego węgierskiego postmodernizmu.