O działaniu scenicznym

Łacińska Rozprawa o scenicznym wykonaniu (1727) bawarskiego jezuity Franza Langa to przede wszystkim jeden z pierwszych europejskich podręczników „koniecznej i szlachetnej sztuki” – gry aktorskiej. Ale nie tylko – problematykę aktorstwa osadzono bowiem w ramach poradnika dla nauczycieli odpowiedzialnych za przygotowanie przedstawień szkolnych od początku, tj. napisania tekstu sztuki, do finału, jakim był spektakl. W świetle dużej mobilności nauczycieli szkół jezuickich i kosmopolitycznej tendencji w programie działania zakonu rozprawę Langa traktować można jako sumę powszechnego doświadczenia europejskiego (zatem i polskiego) zdobywanego w tak niezwykle w owym czasie rozbudowanym teatrze szkolnym. Znajomość wywodów Langa pozwala nie tylko na rekonstrukcję kształcenia młodocianych aktorów; równie istotna jest dla poznania publiczności teatralnej, na którą składali się w dużym procencie widzowie o wysokich kompetencjach.