Odnowa kaznodziejstwa polskiego w twórczości homiletów włocławskich XX wieku

Wiek XX nazywany jest czasem kryzysu kaznodziejstwa z jednej strony, z drugiej zaś czasem narodzin i rozwoju współczesnego ruchu homiletycznego. Właśnie dostrzeżenie tego kryzysu i jego konsekwencji dla życia religijnego stało się od początku XX wieku impulsem do szukania sposobów odrodzenia przepowiadania słowa Bożego w Kościele. Następuje coraz większe zainteresowanie się kaznodziejstwem zarówno ze strony Magisterium Kościoła, jaki teologów, a efektem tego są rodzące się ruchy odnowy formalnej, następnie materialnej, w końcu teologicznej kościelnego przepowiadania. Pod ich wpływem,zwłaszcza odnowionego obrazu Kościoła na II Soborze Watykańskim, następuje proces przejścia od pojmowania kaznodziejstwa jako teorii wymowy kościelnej do teologii przepowiadania słowa Bożego. Monografia ks. Tadeusza Lewandowskiego ukazuje, w jaki sposób idee odnowy kaznodziejstwa, obecne w Europie i Polsce, znalazły odbicie w wymiarze jednego środowiska kościelnego,środowiska homiletów włocławskich: W. Krynickiego, M. Nassalskiego, W.Mirskiego i M. Rzeszewskiego. Ich twórczość homiletyczna stanowi przykład właściwej recepcji tendencji ogólnokościelnych w wymiarze Kościoła lokalnego. Ta recepcja w dużej mierze polegała na przyjęciu i adaptacji do polskich warunków zachodniej myśli teologicznej. Poszczególni autorzy wykorzystali dostępne źródła poprzez ich tłumaczenie, akomodację, ubogacenie i ukonkretnienie dostosowane do potrzeb Kościoła w Polsce. Ich działalność otwarta na nauczanie Kościoła powszechnego i krytyczny odbiór refleksji teologicznej wyrastającej z tego nauczania przyczyniła się do kształtowania w Polsce odnowy kaznodziejstwa. Jest ona rzeczywiście odzwierciedleniem zachodzących przemian w pojmowaniu urzeczywistniania się podstawowej funkcji Kościoła, jaką jest przepowiadanie słowa Bożego.