Odsłony współczesnej scenografii

W grudniu 2013 roku w Katedrze Scenografii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych z inicjatywy Katedry Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki UJ odbyto się spotkanie praktyków i badaczy zainteresowanych scenografią pod hasłem: Odsłony polskiej scenografii między XX i XXI wiekiem. Idea powołania forum i prowadzenia dialogu wynikała z dwóch zasadniczych powodów: poczucia, że scenografia jest tematem zaniedbanym w badaniach teatrologicznych, oraz z potrzeby intelektualnej wymiany pomiędzy artystami a widzami teatralnymi uprawiającymi refleksję nad współczesną inscenizacją. Tom Odsłony współczesnej scenografii. Problemy – sylwetki – rozmowy, będący pokłosiem sympozjum, uzupełnionym o głosy studentów i doktorantów UJ, dowodzi zasadniczych dylematów związanych z tworzeniem, opisywaniem i badaniem scenografii. Formułuje zadania plastyki jako formy dramatyczności: od myślenia o niej jako o obrazowej narracji, przez refleksję o oprawie scenicznej wykorzystującej nowe media, do nadawania jej ważnych ról w rzeczywistości kulturowej i społecznej. „Książka – owoc krakowskiego spotkania artystów scenografów i badaczy teatru – rozpoznaje nową sytuację scenografii i zadaje jej nowe pytania. Najwyższa pora, bo mnóstwo się w tej kwestii zmieniło. Scenografia – jeśli rozumie się ją jako sztukę rozgrywania obrazów – już dawno wyszła z teatru i szturmem wzięła muzea, wystawy, galerie handlowe i polityczne wiece, czyli zaczęła współtworzyć przestrzeń publiczną. Scenografia teatralna odeszła zaś od konstruowania oprawy scenicznej na rzecz proponowania koncepcji przestrzennych. Obserwujemy więc nie tylko przemieszczenia scenografii na inne terytoria, lecz także nadanie jej odmiennych niż dotąd funkcji teatralnych. Autorzy inicjują pożyteczną próbę zdiagnozowania stanu współczesnej scenografii – ta książka stanowi więc dobre otwarcie i punkt wyjścia do dalszych dyskusji". Z recenzji prof. dr hab. Ewy Guderian-Czaplinskiej „Scenograf jest odpowiedzialny za to, aby w wymiarze wizualnym umieścić cała strukturę myślową w konkretny sposób. To, czy on używa dizajnu, wideo czy jakichkolwiek innych mediów, nie ma znaczenia, może używać wszystkiego, tylko to musi by spójna, zaprojektowana konsekwentnie przestrzeń". Małgorzata Szczęśniak „Cały czas pracuję nad sposobem, w jaki istniejemy w relacji ze światem, jak go odczuwamy i postrzegamy Jeśli polityka jest udzieleniem postrzegalnego świata», to sztuka może bardzo aktywnie w tym uczestniczyć". Wojtek Ziemilski „Teatr jest dla mnie takim samym laboratorium rzeczywistości jak miasto. Jako architektka staram się projektować takie struktury, jakie będą współżyć z ludźmi". Aleksandra Wasilkowska