Patrząc z ukosa

Slavoj Žižek (ur. 1949), słynny w świecie i medialny filozof, Słoweniec wykładający też na uczelniach amerykańskich, wyspecjalizował się w konfrontowaniu myśli najbardziej wyrafinowanej z najbardziej popularną. W latach 80. XX wieku adaptował myśl francuskiego psychiatry Jacques’a Lacana do nowych interpretacji lewicowej filozofii. Jednocześnie interesował się przemianami kultruy masowej, filmu i literatury w drugiej połowie ubiegłego stulecia. Z tych badań wyrosła na przełomie lat 80. i 90. niniejsza książka, której autor postawił sobie za cel objaśnienie trudnych koncepcji zilustrowaniem ich przykładami z popkultury. Efektem jest pełna uroku praca, która nawet jeśli wprowadza do Lacana na dość elementarnym poziomie, to sprawi wielką przyjemność miłośnikom Hitchcocka, Sherlocka Holmesa czy Agathy Christie. Rozważania Žižka, jak zwykle błyskotliwe i wnikliwe, dzięki psychoanalitycznej konceptualizacji wydobywają nowe aspekty i wymiary z dobrze nam znanych utworów. Trudno ukryć, że Lacan jest tu też pretekstem do buszowania po klasyce rozrywkowego kina, zwłaszcza wśród filmów Hitchcocka. Jednocześnie to podejście od popkulturowej strony do dzieła Lacana pozwala ujrzeć w nim rzeczy niedostrzegane z akademickiej perspektywy.