Podróż więźnia etapami do Syberyi w roku 1854 przez Agatona Gillera

Na podstawie oryginału z 1866 r. Autor, działacz niepodległościowy, spisał swoje losy wraz z losami innych zesłanych na Sybir. Giller, jako dziennikarz, bardzo drobiazgowo opisuje męczeńską, ciężką podróż i trudne warunki, z jakimi muszą poradzić sobie zesłańcy. Omawia nie tylko ich losy, ale również przedstawia ówczesne tradycje i zwyczaje mijanych ludów, sytuację geograficzną i gospodarczą terenów dzisiejszej Rosji.
Jak sam pisze: Treść zaś tego, co jest gotowe i ocalało wśród burzy, jest wiernym obrazem młodej myśli, uczuć, przygód i przypomnień narodowych, które poruszają pędzonych do Syberyi; że jest wiernym obrazem drogi, którą świeżo sto kilkadziesiąt tysięcy rodaków naszych przeszło, gnanych bagnetami i nienawiścią moskiewską tam, gdzie już niejedno polskie pokolenie tęsknie złożyło głowy.