Polish Archaeology in the Mediterranean 27/1.

W pierwszym fascykule czasopisma PAM 27/1 zainteresowani wynikami najnowszych polskich badań archeologicznych w północno-wschodniej Afryce, basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie i w Arabii znajdą 23 opracowania dotyczące 17 antycznych stanowisk i programów badań archeologicznych. Tradycyjnie już najliczniejszą reprezentację, o najszerszym zakresie terytorialnym i chronologicznym, mają badania w Egipcie: Aleksandria Kom el-Dikka, Marina el-Alamein, Tell el-Retaba, Tell el-Farkha, Tell el-Murra, Sakkara, Asasif w Tebach Zachodnich, Gebelein i Berenike nad Morzem Czerwonym. W Sudanie są to projekty G.A.S.P. w Ghazali oraz Early Makuria Research Project, pracujący tym razem na cmentarzysku w Tanqasi. Artykuły dotyczą również nowych stanowisk w Jordanii, czyli rzymskiego i późnoantycznego Khirbat al-Sar/Sara oraz prehistorycznego osadnictwa w regionie al-Tafila, oraz na Półwyspie Arabskim: Qumayrah Ayn w Omanie z okresu neolitu i epoki brązu oraz Saruq al-Hadid w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (Emirat Dubaju), przede wszystkim z epoki żelaza. Kolejny sezon badań w fortecy Metsamor w Armenii jest prezentowany obok znalezisk chalkolitycznych z badań powierzchniowych projektu UGZAR w irackim Kurdystanie. Inne polskie prace archeologiczne i konserwatorskie omówione są pokrótce w kronice na początku fascykułu. Część poświęcona studiom badawczym zawiera cztery artykuły. Archeometryczne studium ceramicznych materiałów budowlanych z rzymskich fortów garnizonowych w Kolchidzie na wybrzeżu Morza Czarnego obejmuje archeoceramologiczną analizę Małgorzaty Daszkiewicz połączoną z archeologicznym komentarzem współautorów Radosława Karasiewicza-Szczypiorskiego, Shoty Mamuladzego i Lashy Aslanischvili. Drugi artykuł to wnikliwe opracowanie Elżbiety Jastrzębowskiej, opatrzone katalogiem fragmentów malowanych tynków odkrytych trzydzieści lat temu w Domu Aiona w Nea Pafos na Cyprze. Autorka omawia repertuar dekoracji, proponując nowe identyfikacje Muz przedstawionych na malowidłach w oparciu o paralele z późnorzymskiego malarstwa i mozaik. Włodzimierz Godlewski rekonstruuje na podstawie źródeł archeologicznych oraz opublikowanych źródeł epigraficznych historię Kościoła Makurii od połowy VI po wczesny XII w. n.e. W drugim swoim tekście włączonym do rocznika Godlewski podsumowuje archeologiczne i architektoniczne dowody na zachodzące w XIII–XVIII w. zmiany społeczne w Dongoli.