Polish Archaeology in the Mediterranean 27/2

Deir el-Bahari Studies 2 to drugi fascykuł rocznika (PAM 27/2), poświęcony pracom badawczym prowadzonym w świątyni królowej Hatszepsut w Deir el-Bahari. W tomie zgromadzono 18 artykułów dotyczących rozmaitych aspektów działalności ludzi w Deir el-Bahari i okolicach. Tematyka wykracza poza kwestie związane bezpośrednio ze świątynią, która znajduje się w centrum polskich prac badawczych oraz konserwatorsko-restauratorskich. Wielodyscyplinarne artykuły dotyczą archeobotaniki (Nathalie Beaux, o archeobotanicznych pozostałościach z niedawno odkrytego depozytu fundacyjnego Totmesa III), archeozoologii (Kamila Braulińska, o wątpliwościach związanych z identyfikacją gatunku ptaka przedstawionego w dekoracji reliefowej ze świątyni), bioarcheologii (Roselyn Campbell, analiza szczątków ludzkich z pochówków znalezionych na terenie kompleksu) oraz badań specjalistów z dziedziny rentgenologii i tomografii komputerowej (Salima Ikram, Carlos Prates, Sandra Sousa i Carlos Oliveira, opracowanie szeregu mumii z nekropolii datowanej na Trzeci Okres Przejściowy odkrytej w ruinach Kaplicy Hatszepsut). Badaniom tych mumii poświęcone są też cztery inne artykuły: prosopograficzne studium Cynthii May Sheikholeslami o rodzie kapłanów Montu, opracowanie Frédérica Payraudeau dotyczące zestawów trumiennych z czasów od XXII do XXV Dynastii oraz dwa uzupełniające się studia lingwistyczne Rytuałów Dnia i Nocy zapisanych na trumnach Heresenesa i Nespakaszutiego z tego kompleksu, autorstwa odpowiednio Ernesta Graefego oraz Kennetha Griffina. Prezentacja zawarta w tym tomie to najpełniejsze jak dotąd przedstawienie materiału związanego z nekropolą Trzeciego Okresu Przejściowego z terenu świątyni. Artykuły o charakterze archeologicznym dotyczą rozmaitych kwestii związanych z architekturą kompleksu Hatszepsut. Korzystając z nowych danych archeologicznych, Sergio Alarcón Robledo powraca do kwestii pierwotnej aranżacji Górnego Dziedzińca świątyni. Teresa Dziedzic rozważa logistyczne kwestie związane z dostarczeniem fałszywych wrót na Górny Dziedziniec. Natomiast studium dipinti z komory odciążającej nad świątynną Salą na Barkę daje Mirosławowi Barwikowi asumpt do dyskusji nad rzemieślnikami pracującymi przy dekoracji sanktuarium. Kenneth Griffin przedstawia dwa fragmenty reliefów świątynnych znajdujące się obecnie w Egypt Centre w Swansea, które niegdyś stanowiły część dekoracji świątyni. Opracowanie Edyty Kopp dotyczy dwóch bloków, które autorka umieszcza w kontekście przedstawień boskich procesji z westybułu Kaplicy Hatszepsut. Anastazja Stupko-Lubczyńska omawia inskrybowane podstawy naczyń z reliefów świątynnych, podczas gdy Zbigniew Szafrański daje przegląd wszystkich fragmentów królewskich posągów w kształcie Ozyrysa (tzw. ozyriaków) pochodzących z badań w Deir el-Bahari. Nathalie Beaux, Mariusz Caban i Dawid Wieczorek przedstawiają niedawne odkrycie podwójnego depozytu fundacyjnego Totmesa III z terenu świątyni. Studia materiałowe prezentują Adrianna Madej, która przygląda się stemplowanym cegłom Amenhotepa I z Deir el-Bahari, oraz Marta Kaczanowicz, opracowująca lokalną typologię glinianych figurek ushebti pochodzących z zasypu grobów MMA 1151 i MMA 1152 w pobliskim Sheikh Abd el-Gurna. Tom uzupełnia uaktualniony plan świątyni Hatszepsut opatrzony indeksem wszystkich elementów architektonicznych badanego kompleksu.