II wojna światowa zadecydowała nie tylko o kształcie terytorialnym państwa polskiego, lecz także o jego losach w następnym półwieczu. Autorzy tomu przedstawiają polski wkład w II wojnę światową: dzieje kampanii wrześniowej, polskich formacji zbrojnych na obczyźnie, podziemia w kraju. Nie pominięto warunków panujących pod obiema okupacjami. O losach Polski rozstrzygnęła polityka mocarstw tworzących Wielką Koalicję, której poświęcono odrębne eseje.