Posługi na cele publiczne w II Rzeczypospolite

Przyjęta w monografii konstrukcja rozdziałów poświęconych poszczególnym posługom wynika z istotnej okoliczności – były one normowane różnymi aktami prawnymi. Układ rozdziałów wynika z daty wprowadzenia do systemu prawnego danej posługi. Rozdział drugi poświęcono posługom na cele drogowe, rozdział trzeci dotyczy posług na cele obrony przed powodzią, w rozdziale czwartym opisano posługi świadczone na cele związane z przebudową ustroju rolnego państwa – scharakteryzowano posługi świadczone w związku ze scalaniem gruntów, znoszeniem służebności, rozgraniczaniem nieruchomości, przeprowadzeniem melioracji i porządkowaniem wspólnot gruntowych. Rozdział piąty także jest złożony, gdyż posługi na cele samorządu świadczono odrębnie na potrzeby gromady oraz gminy wiejskiej i miejskiej. W rozdziale szóstym przedstawiono posługi świadczone w związku z działaniami podjętymi przez państwo, zmierzającymi do sklasyfikowania gruntów na potrzeby wymiaru podatku gruntowego, a w rozdziale siódmym – posługi związane z zalesianiem nieużytków. W podsumowaniu przedstawiono wnioski dotyczące znaczenia posług w skarbowości II Rzeczypospolitej oraz postulaty w zakresie kierunku badań nad tymi instytucjami prawnymi w kolejnych okresach historii państwa i prawa polskiego.