Postępowanie grupowe. Prawo i ekonomia

Monografie Prawnicze to seria, w której ukazują się publikacje omawiające w wyczerpujący sposób określone instytucje czy zagadnienia prawne. Adresujemy ją przede wszystkim do prawników poszukujących wnikliwego ujęcia tematu, łączącego teorię (poglądy doktryny, elementy prawnoporównawcze) i praktykę (bogaty wybór orzecznic twa). A tego – ze względu na brak miejsca – nie znajdziemy nawet w komentarzach. Monografia jest oparta na doktoracie napisanym na Wydziale Prawa i Administracji UJ pod kierunkiem prof. UJ dra hab. Wojciecha Załuskiego. Stanowi ona próbę spojrzenia na polskie postępowanie grupowe z perspektywy ekonomicznej analizy prawa, choć zostało też uzupełnione o elementy prawnoporównawcze. Wydaje się, że w kontekście szczególnej procedury cywilnej, jaką jest postępowanie grupowe, ujęcie to daje możliwość interesującego spojrzenia na prawo do sądu. Ustawodawca ma obowiązek zapewnienia efektywnego, a nie tylko formalnego, prawa do sądu. Tymczasem zbyt wysokie koszty wszczęcia postępowania mogą stać się faktyczną barierą w jego realizacji. Co więcej, ekonomiczna analiza prawa pozwala zrozumieć, w jaki sposób tego typu ograniczenia mogą zakłócić proces porządkowania życia społecznego i gospodarczego. Poprzez brak konfrontacji z realnymi kosztami własnych działań, część podmiotów nie ma motywacji, by naprawiać wyrządzane przez siebie szkody. W ujęciu prawno-ekonomicznym dostarczenie im takich bodźców, poprzez otwarcie poszkodowanym – potencjalnym członkom grupy – drogi do sądu, jest naczelną funkcją postępowania grupowego.