Opis
Tak zwana „pierwsza wojna polska” toczona przez Napoleona z czwartą koalicją
w latach 1806–1807, zakończona druzgocącą klęską Prus oraz ciężką porażką
Rosji, miała doniosłe konsekwencje polityczne. Negocjacje pokojowe prowadzone
w Tylży przyniosły efekt w postaci dwóch traktatów – francusko-rosyjskiego
oraz francusko-pruskiego, które podpisano 7 i 9 lipca 1807 r. Ich postanowienia
w sposób istotny zaważyły na przyszłości znacznej części ziem polskich. Z tego
punktu widzenia niewątpliwie największe znaczenie miało utworzenie Księstwa
Warszawskiego oraz Wolnego Miasta Gdańska. Niejako w cieniu tych postanowień
w znaczący sposób zmieniających kształt mapy tej części Europy kryje się
przyznany Rosji w Tylży nieznaczny nabytek terytorialny uzyskany kosztem Prus
w postaci Obwodu Białostockiego.
Kwestia ta wyniknęła przy okazji pertraktacji na temat terytorialnego kształtu
Księstwa Warszawskiego. Aleksander I zgodził się na utworzenie tego państwa,
ale jeszcze 6 lipca zaproponował okrojenie jego terytorium na wschodzie
i północy na korzyść Rosji. Nabytkiem Cesarstwa miały być okupowane przez
Rosjan od czasu zawieszenia broni terytoria między Biebrzą a Narwią. Rosyjskie
apetyty sięgały zresztą dalej, bo aż po ujście Narwi do Bugu i Serocka, ale zostały
one skutecznie ostudzone przez Napoleona, który nie chciał oglądać pułków rosyjskich
stacjonujących prawie u bram Warszawy. Kompromisowe rozwiązanie
zakładało oddanie Rosji Białegostoku oraz części Podlasia między Narwią a Bugiem
z Bielskiem Podlaskim.