Psychospołeczne uwarunkowania i mechanizmy kryminogenezy a zachowania paraprzestępcze i przestępcze

„Problematyka kryminogenezy jako procesu prowadzącego do „stawania się” przestępcą została podjęta (w początkowej jej fazie refleksji naukowej i badań empirycznych) na gruncie kryminologii – nauki związanej u zarania swego rozwoju z prawem karnym. Stopniowo jednak, jak we wszystkich naukach empirycznych, poszerzała swój obszar przedmiotowo-merytoryczny w wyniku zaangażowania się w jej badania wielu innych nauk, takich jak: psychologia, psychiatria, socjologia, pedagogika i in., wypracowujących nowe nurty teoretyczne (modelowe) i metodologiczno-warsztatowe. Tym samym problematyka kryminogenezy (scalanej na punkcie kryminologii – a po prawdzie w obrębie jej wielu kierunków i nurtów – zob. np. J. Błachut i in. (2004) obejmuje znaczną ilość dostrzeganych wpływów dewiacyjnej (wadliwej) socjalizacji, takich jak: społeczne, psychologiczne, biologiczne, klimatyczno-geograficzne czy patologiczne, w obrębie których badacze starają się wykryć związki przyczynowe tworzące swoisty „łańcuch” uwarunkowań prowadzących od wczesnych faz niedostosowania społecznego do przestępczości. W niniejszej pracy zbiorowej podjęto niektóre z wymienionych zagadnień dotyczących kryminogenezy, ogniskując się jednak w zasadniczym stopniu na psychospołecznych mechanizmach oraz wynikających z nich konsekwencjach profilaktycznych a także resocjalizacyjnych. Na koniec niniejszego „słowa wstępnego” godzi się nadmienić, iż niniejsza praca zbiorowa powstała w rezultacie naukowych opracowań wybranych autorów biorących udział w X Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej (z udziałem gości zagranicznych) z cyklu: „Zastosowanie psychologii klinicznej w praktyce sądowej”, zorganizowanej jak zwykle przez Katedrę Psychologii Klinicznej i Sądowej Uniwersytetu Śląskiego oraz Katedrę Pedagogiki Wydziału Nauk Społeczno-Pedagogicznych w Katowicach i Wyższej Szkoły Pedagogicznej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie. Konferencja ta odbyła się w dniach 14-16.11.2005 w Katowicach. Zaszczycili ją: Prezes Sądu Najwyższego – dr Lech Paprzycki, Prorektor Uniwersytetu Śląskiego – prof. dr hab. Barbara Kożusznik, Rektor WSP TWP, prof. dr hab. Lucjan Olszewski oraz dziekani: Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego – prof. dr hab. Stanisław Juszczyk i Wydziału Nauk Społeczno-Pedagogicznych w Katowicach WSP TWP – prof. dr hab. Danuta Drynda, a także inni znaczący goście reprezentujący władzę Województwa Śląskiego”. Dr hab. prof. UŚ Jan Stanik