Rozmowa umarłych bogów

„Gdyby w państwie Muz znane były paszporty, Zygmunt Nowakowski miałby kłopot nie lada z wypełnieniem rubryki «zawód»”, pisał przedwojenny recenzent. „Jego talentami można by obdzielić co najmniej tuzin osób i żadna z nich nie byłaby… tuzinkowa”. Nowakowski był aktorem i dyrektorem krakowskiego Teatru im. Słowackiego, a kiedy go to rozczarowało zmienił profesję i został publicystą, felietonistą, autorem rozbiorów literackich, powieściopisarzem, autorem dramatycznym. Przed wojną od jego felietonów zaczynało się lekturę „Ilustrowanego Kuryera Codziennego ”, po wojnie – tak czytano londyńskie „Wiadomości” oraz „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, gdzie regularnie publikował. Albo słuchało się Radia Wolna Europa. I to nie tylko w Londynie, którym próbował zastąpić ukochany Kraków, ale również w pozostałych emigracyjnych ośrodkach: Paryżu i Nowym Jorku. Zygmunt Nowakowski był bowiem niezłomnym głosem sumienia polskiej emigracji i wielkim erudytą, miał w pamięci całe dramaty Słowackiego i Wyspiańskiego, a życie Prusa, Kraszewskiego, Modrzejewskiej znał w najdrobniejszych szczegółach i potrafił o nich interesująco opowiadać. W dodatku za każdym razem inaczej. "Rozmowa umarłych bogów" to pierwszy wybór esejów i felietonów Nowakowskiego publikowanych w prasy emigracyjnej po 1945 roku. Teksty poświęcone klasykom literatury polskiej i jej najsłynniejszym badaczom wybrał i opatrzył komentarzem Paweł Chojnacki, autor biografii pisarza Reemigrejtan. Kiedy Zygmunt Nowakowski wróci wreszcie do Krakowa?!, która jest nominowana do tegorocznej Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.