Rozrachunki z kontrahentami-stanowisko KSR w praktyce

Stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości oraz Stanowisk nie jest obligatoryjne. Jednostki sektora finansów publicznych mogą je stosować, ale nie mają takiego obowiązku. Od 2019 r. po aktualizacji KSR 7 jednostki nie muszą już przyjmować wszystkich KSR i Stanowisk. Wcześniejszy ograniczenie – brak możliwości stosowania pojedynczych, wybranych KSR i Stanowisk – powodowało, że w jednostkach tych nie uwzględniano ich na szerszą skalę. Ich przyjęcie jest jednak wskazane, ponieważ zapewniają rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji finansowej i majątkowej jednostek. W sierpniu 2019 r. Komitet Standardów Rachunkowości wydał Stanowisko w sprawie rozrachunków z kontrahentami (uchwała nr 9/2019 r.). Reguluje ono w sposób jednolity kwestie, które wcześniej były wyjaśniane wyłącznie na gruncie tzw. praktyki rachunkowości. Stanowisko w sprawie rozrachunków z kontrahentami weszło w życie 7 sierpnia 2019 r. W jednostkach, które przyjęły do stosowania wszystkie KSR (Stanowiska), ma ono zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2019 r., z możliwością jego wcześniejszego zastosowania. W jednostkach, w których stosuje się tylko wybrane KSR (Stanowiska), ich kierownicy powinni przeanalizować treść tego Stanowiska i zadecydować, czy je przyjmą. Mogą je przyjąć od 1 stycznia 2019 r. albo później. Przyjęcie nowego stanowiska stanowi zmianę polityki rachunkowości jednostki. Zmiana taka musi mieć zawsze miejsce z dniem 1 stycznia roku obrotowego. W Poradniku omówiono poszczególne kwestie regulowane przez Stanowisko w sprawie rozrachunków z kontrahentami. Z Poradnika można się dowiedzieć m.in.: w jaki sposób postanowienia Stanowiska w sprawie rozrachunków z kontrahentami włączać do polityki rachunkowości jednostki, na czym polega wycena należności i zobowiązań w kwocie wymaganej/wymagającej zapłaty, jak wycenia się wierzytelności główne i uboczne (odsetki, kary umowne, rekompensaty na dochodzenie należności), jakie kursy walut należy stosować przy wycenie wierzytelności w walutach obcych dla różnych rodzajów transakcji i przy wycenie bilansowej, jakie są rodzaje obniżek (rabatów) w kwotach należności, w jaki sposób je stosować oraz jak je ujmować w księgach rachunkowych, jakie są rodzaje przedpłat na zobowiązania, w jaki sposób je stosować oraz jak je ujmować w księgach rachunkowych, na czym polega kompensata (potrącenie) ustawowa i umowna, na czym polegają umowy barterowe i zamiany, jak przeprowadzać uzgodnienie i weryfikację sald rozrachunków z kontrahentami, w jaki sposób należy ujmować rozrachunki z kontrahentami w bilansie i w „Informacji dodatkowej” do sprawozdania finansowego. Ponadto dla poszczególnych kwestii podano, w jakim zakresie mogą je stosować różne jednostki sektora publicznego, a w jakim obowiązują w nich odmienne zasady, wynikające ze szczególnych unormowań, dotyczących prowadzenia ich gospodarki finansowej i rachunkowości. Wszystkie zagadnienia zostały zilustrowane licznymi przykładami z działalności różnych rodzajów jednostek sektora finansów publicznych. Między innymi w treści Poradnika znalazły się odpowiedzi na pytania zadawane przez pracowników księgowości tych jednostek w mediach społecznościowych. Dopełnieniem Poradnika jest zestaw testów kontrolnych. Za ich pomocą można samodzielnie skontrolować prawidłowość: ustaleń polityki rachunkowości jednostek, inwentaryzacji należności i zobowiązań, wyceny i ujmowania rozrachunków w księgach rachunkowych, prezentacji rozrachunków w sprawozdaniu finansowym. Testy są przeznaczone dla pracowników komórek księgowości jednostek sektora finansów publicznych.