Rządy bez ziemi

Celem międzynarodowego zespołu autorskiego, skupiającego historyków z Austrii, Belgii, Czech, Hiszpanii, Holandii, Litwy, Łotwy, Polski i Wielkiej Brytanii (a uwzględniając kraj pochodzenia — także z Azerbejdżanu), który podjął wysiłek badawczy i pisarski zmierzający do stworzenia niniejszego opracowania, było zaprezentowanie przeglądu problematyki związanej z funkcjonowaniem różnych struktur władz powoływanych na uchodźstwie w epoce zasadniczo od początku pierwszej wojny światowej do czasów nam współczesnych. Autorzy poszczególnych rozdziałów publikacji przyjęli na siebie zadanie przygotowania tekstów zmierzających ku syntezie opracowywanego przez siebie tematu, tak aby stanowiły one całościowe, choć z konieczności ograniczone objętościowo, szkice dziejów danego wychodźstwa politycznego mającego ambicje reprezentowania na arenie międzynarodowej sprawy, którą popierały. Mimo różnorodności problematyki poruszanej w kolejnych rozdziałach nie są one przyczynkami do historii takiej czy innej grupy wygnańców. Naszym założeniem było stworzenie pracy, w której dzieje poszczególnych, opisywanych w niej podmiotów politycznych dają się ze sobą porównać. (...) Użyte w tytule sformułowanie „Struktury władzy na uchodźstwie” nie powinno być rozumiane jako zobowiązanie do poświęcenia szczególnej uwagi owym strukturalno–administracyjnym aspektom organizacji biurokratycznych, które towarzyszyły każdemu aparatowi urzędniczemu wszelkich władz funkcjonujących na wygnaniu. Jest to raczej próba oddania różnorodności charakteru owych władz, występujących m.in. pod szyldami rządów na uchodźstwie, rządów tymczasowych, komitetów narodowych, centrów państwowych i służb dyplomatycznych.