Serbowie jako mniejszość w warunkach transformacji politycznej w państwach byłej Jugosławii 1995-201

Kwestie związane z mniejszościami narodowymi i etnicznymi zamieszkującymi obszar Bałkanów były i są kluczowe w kształtowaniu polityki wewnętrznej oraz zewnętrznej tego regionu. Różnice zdań w sprawach fundamentalnych, jakimi była np. organizacja państwa po I wojnie światowej, w Królestwie SHS (a później w Królestwie Jugosławii) przekładały się już wtedy na podziały narodowe (czego przykładem byli opowiadający się za modelem, który moglibyśmy określić mianem federacyjnego, Chorwaci i Słoweńcy oraz optujący za centralizacją Serbowie). Również po II wojnie światowej komuniści świadomi byli wagi kwestii narodowych i etnicznych. Aż do lat 60. XX w. różnice narodowe starano się wyciszyć w imię budowy jugosłowiańskiego braterstwa i jedności, gdy jednak w pełni się ujawniły, władze w miarę możliwości wykorzystywały je we własnych celach (jak np. podczas tzw. wiosny chorwackiej na początku lat 70. XX w.). Dekadę po śmierci Josipa Broza Tito komunistycznego przywódcy, który stał na czele państwa jugosłowiańskiego od zakończenia II wojny światowej doszło do rozpadu kraju. Do sytuacji tej doprowadziły m.in. spory wewnętrzne między przedstawicielami konstytucyjnych (tytularnych) narodów jugosłowiańskich, w których uczestniczyła też najliczniejsza mniejszości narodowa, jaką byli Albańczycy. Rozpoczęły się one w Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii jeszcze pod koniec lat 60. XX w., nasiliły zaś w latach 80. XX w., doprowadzając do rozpadu kraju na początku dziewiątej dekady.
Oprócz wspomnianych narodów tytularnych obszar państwa jugosłowiańskiego
zamieszkiwali również przedstawiciele innych mniejszości narodowych
i etnicznych, których obecność w obliczu dramatycznego rozpadu
Jugosławii została nieco w cieniu wobec wojennych wydarzeń, które trwały
od 1991 do 1995 r.