Spław

Janusz Węgiełek (rocznik 1947) z rzadka obdarowuje nas swoim książkami. W latach 70. XX wieku wydał „Opowiadania awanturnicze” oraz tom esejów „Mam ciało”, które przyniosły mu w 1980 roku prestiżową Nagrodę Kościelskich. Po kilkunastu latach milczenia opublikował eseistyczną „Pochwałę szpiega”, by po kolejnej długiej przerwie, w roku 2010, ogłosić powieść „Wiślany szlak”, która wzbudziła zachwyt krytyki i została wyróżniona w konkursie o Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza. Po siedmiu latach od publikacji tamtej książki pojawia się nowa powieść Węgiełka, pt. „Spław”, bez wątpienia wybitna, oryginalna, i jeszcze ciekawsza od poprzedniej, choć łączy ją z nią wiślana tematyka. […] Węgiełek z wirtuozerią buduje świat przedstawiony swej książki z rozmaitej materii historycznej, robiąc to z ogromnym poczuciem humoru, ale też starając się odsłonić to, co stanowi o istocie narodowych dziejów. Maciej Urbanowski Wielka powieść, taka jak klasyczne polskie powieści minionych epok. Utwór, który będzie czytany przez następne pokolenia, na jaki czekaliśmy długo. Próba artystycznej syntezy polskości obejmującej wiele czasów i miejsc. To […] dzieło kontynuujące wspaniały nurt epopeiczny, „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Nocy i dni” Dąbrowskiej, „Nadberezyńców” Czarnyszewicza i powieści Józefa Mackiewicza, ale przewyższające wspomniane utwory bogactwem przekrojów i elementów czasowych oraz wszechstronnością języka artystycznego. Krzysztof Dybciak