Sprawcy

Jak to się dzieje, że zwykli mężczyźni, przykładni ojcowie rodzin, spokojni ludzie są w stanie zabijać na masową skalę? Autor analizuje zbrodnie popełnione przez sprawców Holokaustu, a także innych ludobójstw i pokazuje, że zabijanie ludzi w ciągu zaledwie kilku tygodni może stać się pracą jak każda inna. Studium psychologa społecznego Haralda Welzera uświadamia, w jak nikłym stopniu możemy ufać naszym przekonaniom moralnym. Autor koncentruje się na działaniach 45. Policyjnego Batalionu Rezerwy, który podczas II wojny światowej dokonywał masowych mordów na Ukrainie. Przytacza zeznania członków tego „szwadronu śmierci”, ich listy, dzienniki. „Naród żydowski zostanie wytępiony”, mówi każdy towarzysz partyjny „jest to jasno napisane w programie naszej partii, eliminacja Żydów, wytępienie ich, zrobimy to”. A potem wszyscy przychodzą, całe 80 milionów przyzwoitych Niemców przychodzi do nas i każdy ma swojego uczciwego Żyda. (...) I z tych wszystkich, którzy tak mówią, żaden nie widział, nie przeżył tego. Większość z was wie, co to znaczy widzieć stos stu, pięciuset czy tysiąca zwłok. Dzięki temu, że znosimy takie rzeczy, a jednocześnie – nie licząc wyjątków wynikających z ludzkiej słabości – pozostajemy przyzwoitymi ludźmi, staliśmy się tacy twardzi”. Heinrich Himmler do Gruppenführerów SS, Poznań 1943