Opis
Ogólnie przyjęta geneza pierwszej wojny światowej ukazuje Europę jako pole minowe nacjonalizmu, na którym najlżejsze stąpnięcie mogło wywołać eksplozję nienawiści zdolną rozerwać kontynent na strzępy. Tymczasem Michael Neiberg w swojej książce wykazuje, że zwykli Europejczycy, w przeciwieństwie do przywódców politycznych i militarnych, nie chcieli i nie spodziewali się wojny w lecie 1914 roku. Skupiając się na reakcjach ludzi spoza kręgów władzy na gwałtowny wybuch i eskalację walk, Neiberg rozprawia się z poglądem, że mieszkańcy Europy byli zaciekłymi nacjonalistami pałającymi żądzą masowego mordu. Odsłania natomiast skomplikowany układ zależności funkcjonujący ponad granicami państwowymi. Neiberg gromadzi listy, dzienniki i pamiętniki zwykłych obywateli państw europejskich, aby wykazać, że wybuch wojny był dla nich wydarzeniem nagłym i niespodziewanym. Obserwując jak mało istotny kryzys dyplomatyczny przeradza się w masakrę, reagowali zgorszeniem, odrazą i strachem. Kiedy jednak układy między agresywnie nastawionymi rządami zaczęły się rozpadać furiimiejsce wspomnianych uczuć zajęło rozczarowanie. Mimo to narodowa nienawiść dała o sobie znać dopiero wówczas, kiedy straszliwa machina wojenna nabrała rozpędu. Nienawiść ta ujawniła się pod naciskiem eskalacji wzajemnych gróźb, zbrodni wojennych i natrętnej rządowej propagandy .