Trajan. Optimus Princeps. Życie i czasy

Cesarz Trajan był niewątpliwie bardzo lubiany za swego życia, kiedy to nazywano go Optimus Princeps Najlepszym Princepsem. Po jego śmierci mawiano, że żaden inny cesarz nie tylko nie zdoła go przewyższyć, ale nawet nie dorówna mu pod względem popularności wśród ludu, a pamięć o nim pozostawała żywa przez wieki. W połowie IV w. utrzymywano, że okazywał najwyższą uczciwość i cnotę w sprawach państwowych, a największe męstwo w wojskowych, podczas gdy senat rzymski zapowiedział, że będzie pozdrawiał każdego nowo wybranego władcę życzeniem, aby był szczęśliwy jak August i równie doskonały co Trajan. Konstrukcje architektoniczne wzniesione za panowania Trajana robiły wrażenie na tych, którzy żyli jeszcze długo po nim: cesarz Constantius II, który wizytował Forum Trajana w Rzymie, stwierdził, że to najbardziej wykwintna struktura pod niebem, podziwiana nawet przez samych bogów, zaś Cassiodorus napisał: Forum Trajana, bez względu na to, jak często się na nie spogląda, zawsze wydaje się wspaniałe.