Trzy wagony bydlęce

Wspomnienia Zili Rennert to barwny opis przeżyć młodej Żydówki pochodzącej z Wilna. Urodzona tamże, mieszkała także w Petersburgu, Wiedniu, Lwowie, Warszawie i w Paryżu. Pierwszym wagonem bydlęcym wydostała się z porewolucyjnego Petersburga, z drugiego, który  wyruszał na Syberię, uciekła na dworcu we Lwowie, trzeci zaś wywiózł ją z Pruszkowa na dworzec o nazwie Auschwitz, skąd, na szczęście, odjechał w stronę Krakowa. Po wojnie Rennert zamieszkała w Paryżu, gdzie skończyła studia medyczne. Wspomnienia spisała przede wszystkim dla swoich wnucząt, by – jak pisze „czytając moje wspomnienia, zrozumieli, jak wyglądało życie pewnej rodziny żydowskiej w Europie Środkowej podczas pierwszej wojny światowej i po jej zakończeniu, rodziny żyjącej w dostatku, witalnej i często niefrasobliwej, ale pracowitej i dobrze zintegrowanej z lokalnym mieszczaństwem. […] To wszystko zostało unicestwione przez katastrofę, której nadejścia nie przewidzieliśmy – przez koszmar drugiej wojny światowej”.