Umbra vitae

Georg Heym (ur. 30.10.1887 w Jeleniej Górze, zm. 16.1.1912 w Berlinie podczas ślizgawki na Haweli) zdążył wydać tylko jeden tom wierszy, w kwietniu 1911 roku, pod tytułem Wieczny dzień, ale wywarł nim tak silnie wrażenie na współczesnych, że uznany został za protagonistę nowego stylu, który właśnie wtedy zyskał miano ekspresjonizmu. Zaraz po tragicznej śmierci poety przyjaciele ułożyli z pozostałych w rękopisie utworów niewielki, liczący ledwie 44 wiersze tomik Umbra vitae (Cień życia). Ukazał się w czerwcu 1912 roku i pisana mu była niezwykła kariera – dzięki wznowieniu po dwunastu latach z drzeworytami Ernsta Ludwiga Kirchnera sta ł się najwybitniejszą manifestacją świadomości katastroficznej, profetyczną wizją okrucieństw, jakie niósł ze sobą wiek dwudziesty. Wbrew spodziewaniu, nie wszystkie z tych lęków zostały w naszym stuleciu za żegnane. Po dziewięćdziesięciu latach spolszczone wydanie Umbra vitae nie traci nic ze swojej dawnej siły wyrazu. Heym wychowywał się w polskim otoczeniu, w Gnieźnie i w Poznaniu. Przewidział rewolucję rosyjską i gwałtowną śmierć cara. W wierszu poświęconym Polsce ujrzał zwycięskie orły szybujące nad hufcem zbrojnej jazdy (przekład w tomie Armada nocy, Nowy Świat 2001).