Uzasadnianie w aksjologii i etyce w badaniach polskich i zagranicznych

Człowiek zawsze potrzebował wiedzy o kryteriach właściwego postępowania. Dostrzegał je w nakazach Boga, w powinnościach wynikających z własnej natury, w wymogach społecznych i tradycji, w różnorodnych wartościach, w jednostkowej lub zbiorowej korzyści. Ale też potrzebował zawsze pewności lub przynajmniej dostatecznego uzasadnienia tej wiedzy, zwłaszcza, że działał w obszarze, na którym się ścierały różne, często konfliktowe dążenia wielu osób. W tym sensie potrzeba takiego uzasadnienia nie jest obecnie czymś nowym, choć nabiera dziś nowej aktualności. A to ma przyczynę we współczesnych przemianach, które nas stawiają przed nowymi wyzwaniami. Współczesny świat to liberalizacja form życia, przyspieszający postęp naukowo-technologiczny, rewolucja informatyczna, nowe formy indywidualnej i społecznej komunikacji, przekształcenia demograficzne, rywalizacja cywilizacji, globalizacja i glokalizacja, zagrożenie terroryzmem, odradzający się fanatyzm i tendencje imperialne. Ujawniająca się w tych przemianach różnorodność wymaga ciągłych starań w poszukiwaniu racjonalnych, intersubiektywnie przekonujących i dających się przekazać w efektywnej argumentacji uzasadnień - również takich, które można wykorzystać przy rozwiązywaniu praktycznych problemów współczesności. Szukając takich uzasadnień, można formułować nowe typy argumentacji, ale można też - już w nowym świetle - sięgać do stanowisk historycznych.