Walka stronnictw w pierwszych latach panowania Zygmunta III

Walka stronnictw w pierwszych latach panowania Zygmunta III – Kazimierz Lepszy

Zapełnienie luki w dotychczasowych docieka¬niach, przedstawienie ogniwa łańcucha dziejowego od chwili niezgodnej elekcji aż po sejm pacyfikacyjny 1589 r. jest celem niniejszej rozprawy.

Bezkrólewie po królu Batorym

Przebieg bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego stanowi na ogół, dostatecznie znaną kartę naszych dziejów. Szczegól¬nie wpływ zagranicy na losy trzeciej elekcji pojagiellońskiej zainteresował różnolitością i barwnością epizodów spory zastęp historyków polskich i obcych. Kiedy jednak spróbujemy tylko opuścić pole elekcyjne, aby badać dalszy rozwój wypadków, swoją genezą opartych o wydarzenia elekcyjne, natrafimy na nieomal zupełne milczenie w tym względzie historiografii. Jedna, jedyna rozprawa Augusta Sokołowskiego (Przed rokoszem, Rozpr. wydz. hist. fil. A. lim. t. XV. 1882), dziś już przestarzała, nie dała, jakby się należało spodziewać, innym badaczom bodźca do badań w tym kierunku.

Początki panowania Zygmunta III

W pierwszych latach rządów Zygmunta III należy nam doszukiwać się genezy tak polityki zagranicznej i wewnętrznej pierwszego Wazy na tronie polskim, jak i wytłumaczenia konfliktu między narodem a królem i między Zygmuntem a kanclerzem Janem Za¬moyskim. Właśnie zapełnienie tej luki w dotychczasowych dociekaniach, przedstawienie ogniwa łańcucha dziejowego od chwili niezgodnej elekcji aż po sejm pacyfikacyjny 1589 r. jest celem niniejszej rozprawy. Tak bowiem jak Byczyna na polu militarnym, jak traktat bytomsko-będziński w dziedzinie polityki zagranicznej, tak sejm 1589 r. był w dziedzinie polityki wewnętrznej właściwym zamknięciem okresu zawirowań elekcyjnych.