Wspomnienia z wyprawy na Moskwę 1812 r. (wyd. 2024)

"Wspomnienia Armanda Calaincourta to jedno z najcenniejszych źródeł dotyczących historii Napoleona. To przede wszystkim dialog autora z Cesarzem, wktórym Calaincourt nie stronił od wyrażania całkiem odmiennych niekiedy opiniiniż Napoleon. Ale w Smorgonii miejsca gdzie Cesarz opuścił Wielką Armię towłaśnie Calaincourta zabiera Napoleon w podróż do Paryża. Podczas długiejpodróży Napoleon opowiada mu o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Toswoista spowiedź Cesarza, którą skrupulatnie zapisuje autor. „...Trzebaprzyłączyć do Polski nowe terytoria, musimy zrobić z niej wielkie państwo.Trzeba dać jej Gdańsk i dostęp do morza.... ...Polsce potrzebny jest władcacudzoziemiec. Polak wzbudziłby zbyt wiele zawiści. Czartoryscy, Potoccy,Poniatowscy i inni mają wygórowane ambicje. Odpowiadałby im pewnie marszałekMurat, ale on ma pusto w głowie. Hieronim także jest próżny - nigdy nie zrobił nic rozsądnego...” "