Wysłanniczka specjalna do Mandżurii W zderzeniu z imperium

Ella Maillart (1903–1997) to słynna szwajcarska podróżniczka, autorka pisanych po francusku i angielsku reportaży, które ilustrowała własnymi zdjęciami. W młodości uprawiała wyczynowo sport: była kapitanem żeńskiej reprezentacji narodowej w hokeju na trawie, narciarką, a także wioślarką (w 1924 roku brała udział w letnich igrzyskach olimpijskich w Paryżu). Dobre przygotowanie kondycyjne okazało się nieodzowne podczas późniejszych podróży, najczęściej samotnych, odbywanych bez rozkładu jazdy, w niezwykle trudnych warunkach urągających podstawowym zasadom higieny, z ciężkim plecakiem i tradycyjnym aparatem fotograficznym na plecach. W latach 30. ubiegłego wieku Ella Maillart przewędrowała radziecki Turkiestan (Od Gór Niebiańskich do Czerwonych Piasków, 1934) i razem z korespondentem „Timesa”, Peterem Flemingiem, pokonała liczącą ponad 5,5 tysiąca kilometrów trasę z Pekinu do Śrinagaru. Plonem tej podróży była książka Oasis interdites – De Pékin au Cachemire (1937), a rozpoczęta w 1939 roku, wraz z Annemarie Schwarzenbach, wyprawa samochodem do Afganistanu została zrelacjonowana w La Voie cruelle (1947). Ti-Puss ou l’Inde avec ma chatte (1951) to opis pięciu lat spędzonych w Indiach, gdzie podróżniczka studiowała tradycyjną filozofię. Po powrocie do kraju w 1945 roku Ella Maillart mieszkała w Genewie i w alpejskiej wiosce Chandolin. Niezwykle czynna, wydawała albumy fotograficzne, do późnej starości jeździła na nartach i na rowerze, a w latach 1951 i 1986 roku odwiedziła Nepal. Za swoje artystyczne i popularyzatorskie dokonania została uhonorowana sześcioma liczącymi się nagrodami – szwajcarskimi, francuskimi i angielskimi. Wysłanniczka specjalna do Mandżurii ukazała się po raz pierwszy w 2009 roku. To odtworzony na podstawie artykułów publikowanych w „Le Petit Parisien” i manuskryptów autorki reportaż z podróży odbytej pod koniec 1934 roku do marionetkowego cesarstwa Mandżukuo, gdzie ścierały się interesy chińskie, japońskie i radzieckie. Pisany surowym stylem tekst, wolny od politycznej poprawności, stanowi dokument japońskiej kolonizacji, a także nienawiści, jaką wobec białego człowieka odczuwali azjatyccy „jutrzejsi panowie”.