Zagadkowy Ksawery Pruszyński

Tom Zagadkowy Ksawery Pruszyński pozostanie istotną i trwałą pozycją w badaniach nad twórczością Ksawerego Pruszyńskiego. Jest bowiem czymś znacznie więcej niż tylko przypomnieniem jego sylwetki i upomnieniem się o obecność jego pisarstwa. Upomnieniem się zaznaczonym już w świetnie pomyślanym tytule tomu: pisarz „zagadkowy” to przecież pisarz wciąż żywy, intrygujący, nie do końca rozpoznany. Ujęte z różnych stron dzieło Ksawerego Pruszyńskiego okazuje się otwarte także na pytania i rozterki, niepokoje i dylematy naszego czasu. Tym bardziej ożywiający je na wiele sposobów tom Zagadkowy Ksawery Pruszyński może zainteresować – i z pewnością zainteresuje – przedstawicieli różnych dziedzin humanistycznych: literaturoznawców, historyków, politologów, jak również – najzwyczajniej – czytelników i admiratorów jego twórczości. Prof. dr hab. Tomasz Wójcik Zagadkowa śmierć Ksawerego Pruszyńskiego (1907–1950) w wypadku samochodowym, w którym niektórzy dopatrują się zamachu PRL-owskich służb, trwale przesłoniła inne zagadki jego życia i twórczości. Ostatni, dramatyczny akord bujnego życia Pruszyńskiego przyćmił wszystko, co go poprzedziło. Z uwagi na trwałą aktualność publicystyki autora W czerwonej Hiszpanii i wartość jego opowieści, a także na niepisane prawa recepcji, które wymagają, aby wracać do poszczególnych dzieł co dziesięć lat, zdecydowaliśmy się zmierzyć z pozostałymi zagadkami pisarza. Aby sprostać wieloznaczności jego spuścizny, postanowiliśmy naświetlić ją z różnych perspektyw: literaturoznawczej, komparatystycznej, historycznej, socjologicznej czy politycznej. Na tym tle widać, że Pruszyński i jego książki wciąż budzą silne emocje – najlepszy to dowód na istnienie pisarza. Ze wstępu Brigitte Gautier i Macieja Urbanowskiego